Wpływ panteizmu na politykę

Streszczenie w języku polskim

W artykule tym przedstawiam – w sposób bardzo ogólny – wpływ różnych odmian panteizmu na szeroko rozumianą sferę polityki. Wyróżniam – szkicując tło historyczne – trzy odmiany panteizmu: harmonijną, dynamiczną i emanacyjną. Twierdzę, że po klęsce panteizmu dynamicznego, którego pokłosiem politycznym był nazizm i komunizm, mamy obecnie do czynienia z jakościowym przewrotem w cywilizacji i kulturze Zachodu, któremu – od strony światopoglądowej – patronuje nowa odmiana panteizmu harmonijnego.  Jest ona spoiwem (częścią wspólną i integrującą) trzech silnie oddziałujących kulturowych strumieni w ramach tak zwanej „kultury wysokiej”: radykalnej filozofii ekologicznej i etyki środowiskowej, nowej duchowości oraz post-humanizmu. Fala ta uderza ze szczególną siłą w główne składniki (wyróżniam pięć) nowożytnego paradygmatu platońsko-chrześcijańsko-oświeceniowego (i – związanego z tym ostatnim – liberalizmu w polityce). Wyrażam obawę, że walcząc z wadami starego paradygmatu i zastępując go nowym, opartym na harmonijnym panteizmie (skłaniającym do myślenia utopijnego i antyindywidualistycznego), „wylewamy dziecko z kąpielą” i „wpadamy z deszczu pod rynnę”.