Psychiatrisches Krankenhaus - jenseits der Stadt und der Vorstellung

Paulina Anna Model

Abstract


Die im Klinischen Krankenhaus Dr. J. Babiński in Krakau-Kobierzyn durchgeführte Studie hatte zum Ziel, zu untersuchen, wie das psychiatrische Krankenhaus von den Bewohnern der Stadt wahrgenommen wird. In dieser Studie ging es um die Frage, welche Grenzen von den Teilnehmern wahrgenommen wurden. Analysiert wurden die Sinnstiftung sowie die Art und Weise, wie man über die Grenzen spricht. Der Forschungsprozess bestand aus einem Fragebogen, einem Spaziergang durch die Grünanlage des Krankenhauses mit anschließendem Besuch der Ausstellung und einem Gruppeninterview sowie einer separaten Sitzung, bei der die Wahrnehmungen der Befragten auf einer Karte des Krankenhauses abgebildet wurden. Das so strukturierte Forschungsprojekt sollte die aus der soziologischen Forschung bekannten Fragen zur sozialen Distanz gegenüber psychisch kranken Menschen mit Hilfe von qualitativen und handlungsorientierten Methoden vertiefen. Es war auch innovativ, die Teilnehmer in den öffentlichen Park des psychiatrischen Krankenhauses einzuladen und den Großteil der Forschung dort durchzuführen. Dies beeinflusste die Art und Weise, wie sie über Grenzen und das Vertrautmachen von Raum sprachen. Die Grenzen zwischen der Stadt und dem Krankenhaus, die Grenzen und Grenzlinien des Krankenhauses als solches, das Problem der Ununterscheidbarkeit der Grenze zwischen dem Krankenhaus und anderen Orten und zwischen Kranken und Gesunden, die internen Grenzen des Krankenhauses und die Grenze der Krankheit tauchten in den Aussagen der Teilnehmer auf. Diese Grenzen waren sowohl greifbar als auch nicht greifbar; auch diese physischen Barrieren wurden mit einer metaphorischen Bedeutung versehen. Am schwierigsten zu überwinden waren nach Ansicht der Befragten die Grenzen der Vorstellungen und der Krankheit. Die Überwindung der physischen Grenzen, d.h. der Besuch des Park-Krankenhaus-Komplexes und der Ausstellung über den Krankheits- und Genesungsprozess, führte ihrer Meinung nach zum Vertrautmachen des Raums des psychiatrischen Krankenhauses.

Schlagworte


Psychiatrisches Krankenhaus; Kobierzyn; Anthropologie der Psychiatrie; handlungsorientierte Anth-ropologie; Liminalität; Stadtgrenzen; Peripherie; soziale Distanz

Literaturhinweise


Benedyktowicz, Danuta, Zbigniew Benedyktowicz. Dom w tradycji ludowej. Encyklopedia Kultury Polskiej XX Wieku. Studia i Materiały. Wrocław: Wiedza o Kulturze, 1992.

Douglas, Mary. Czystość i zmaza. Tłum. Marta Bucholc. Seria Antropologiczna. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2007.

Eliade, Mircea. Sacrum a profanum: o istocie sfery religijnej. Tłum. Bogdan Baran. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2008.

Filimowska, Anna, Natalia Krygowska. Moja chata z kraja. Studium granic funkcjonujących w opowieściach mieszkańców polskiej Orawy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2019.

Flick, Uwe. Projektowanie badania jakościowego. Tłum. Paweł Tomanek. Wyd. 1, 2 dodr. Metodologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011.

Foucault, Michel. Historia szaleństwa w dobie klasycyzmu. Tłum. Helena Kęszycka, Marcin Czerwiński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987.

Gennep, Arnold van. Obrzędy przejścia: systematyczne studium ceremonii: o bramie i progu, o gościnności i adopcji [...]. Tłum. Beata Biały. Seria Antropologiczna. Warszawa: Pań-stwowy Instytut Wydawniczy, 2006.

Goffman, Erving. Instytucje totalne: o pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych. Tłum. Olena Waśkiewicz i Jacek Łaszcz. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2011.

Goffman, Erving. Piętno: rozważania o zranionej tożsamości. Tłum. Aleksandra Dzierżyńska, Joanna Tokarska-Bakir. Jednostka, Kultura, Społeczeństwo. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2005.

Howard, Ebenezer. Garden cities of tomorrow. New illustrated edition. Eastbourne: Attic Books, 1985.

Jankowiak, Barbara, Dorota Bujalska, Dorota Kondzior, Beata Kowalewska, Hanna Rolka, Krystyna Klimaszewska, Elżbieta Krajewska–Kułak. „Postawy społeczeństwa wobec osób chorych psychicznie”. W: W drodze do brzegu życia, red. Elżbieta Krajewska-Kułak, Cecylia Regina Łukaszuk, Jolanta Lewko, Wojciech Kułak, t. 13. Białystok: Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Wydział Nauk o Zdrowiu, 2015.

Kapusta, Andrzej. „Szaleństwo i władza: myśl krytyczna Michaela Foucaulta” (praca doktorska, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 1999). https://andkapusta.files.wordpress.com/2010/04/doktorat11.pdf (dostęp: 20.12.2023).

Kowalski, Piotr. „Opętanie i nawiedzenie w kulturze staropolskiej”. Literatura Ludowa. Dwumiesięcznik Naukowo-Literacki 3 (2009): 3–14.

Katarzyna Kubat, „Dom wariatów – miejsce i doświadczenie”. Konteksty – Polska Sztuka Ludowa 64, nr 2–3 (289–290) (2010): 129–138.

Majbroda, Katarzyna. „Śmiech – dialog – wywrotowość. Bachtin w recepcji antropologicznej”. LUD. Organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego i Komitetu Nauk Etnologicznych PAN 104 (19.11.2020): 493–509. https://doi.org/10.12775/lud104.2020.21.

Perzanowski, Andrzej. „Antropologia i psychiatria: społeczny wymiar deinstytucjonalizacji opieki psychiatrycznej”. W: Antropologia stosowana, 257–73. Warszawa: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, Międzynarodowe Centrum Dialogu Międzykulturowego i Międzyreligijnego UKSW, 2013.

Ricoeur, Paul. Symbolika zła. Tłum. Stanisław Cichowicz, Maryna Ochab. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2015.

Wciórka, Bogna, Jacek Wciórka. „Choroby psychiczne – społeczny stereotyp i dystans”. Postępy Psychiatrii i Neurologii 1996, nr 6: 323–343.

Wójtowicz-Wierzbicka, Małgorzata. „Spotkanie z Innym”. Rocznik Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu 1 (2011): 35–48.

Źródła internetowe:

Brzostek, Dariusz. „Enklawa spokoju i nakaz milczenia. Wokół praktykowania ciszy w sanatoriach”, Seminarium „Cisza. Znaczenia i konteksty”, Fonoteka Etnograficzna, Vimeo.com, https://vimeo.com/776672159 (dostęp: 20.12.2023).

Oswoić (hasło słownikowe). Synonimy.pl, https://www.synonimy.pl/synonim/oswoi%C4%87%20/ (dostęp: 15.03.2023).

Wciórka, Bogna i Jacek Wciórka (oprac.). „Osoby chore psychicznie w społeczeństwie. Komu-nikat z badań”, Centrum Badania Opinii Społecznej, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2008/K_124_08.PDF (dostęp: 14.03.2023).

Zadworna, Magdalena. „Stan badań nad spostrzeganiem społecznym osób z zaburzeniami psychicznymi: cz.2. Badania polskie”, forumpsychiatryczne.pl, https://forumpsychiatryczne.pl/artykul/stan-badan-nad-spostrzeganiem-spolecznym-osob-z-zaburzeniami-psychicznymi-cz-2-badania-polskie/913 (dostęp: 27.10.2023).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2023.36.101-122
Date of publication: 2023-12-31 21:51:40
Date of submission: 2023-03-20 12:07:46


Statistiken


Sichtbarkeit von Abstracts - 602
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indikatoren



Refbacks

  • Im Moment gibt es keine Refbacks


Copyright (c) 2023 Paulina Anna Model

Lizenz-URL: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/