Satysfakcjonująca praca w warunkach indywidualnej działalności gospodarczej
Streszczenie w języku polskim
Artykuł został poświęcony zagadnieniu satysfakcjonującej pracy – oczekiwaniom i realizacji – z perspektywy indywidualnej działalności gospodarczej. Jako materiał empiryczny wykorzystano wyniki trzech projektów badawczych typu surveyowego, wykonanych w latach 2002–2019 wśród osób prowadzących działalność gospodarczą na terenie województwa lubelskiego (łącznie 1696 respondentów). Analizę porównawczą oparto na replikacji zmiennych i wskaźników. Opracowanie składa się z dwóch części. W pierwszej zostały przedstawione problemy definicyjne dotyczące pracy na własny rachunek, podstawy teoretyczne i przedmiot analizy badań własnych, zarys metodologii i cechy badanych zbiorowości. Druga część zawiera opis rezultatów badawczych. Przeprowadzona analiza dotyczy wartości i potrzeb łączonych z pracą, ustalenia stopnia ich odwzorowania w wykonywanej pracy, a następnie czynników określających szanse powodzenia przedsięwzięcia gospodarczego. W celu uzyskania obrazu strukturalizacji obszernego zbioru cenionych aspektów pracy zastosowano analizę głównych składowych (PCA). Wyodrębnione wymiary zostały wykorzystane w modelach regresji logistycznej jako predyktory objaśniające uwarunkowania osiągnięć: zadowolenia z pracy i dobrej kondycji ekonomicznej firm. Przyjęta perspektywa sytuacji pracy pozwala – poza wszystkim – uchwycić wielowymiarowe zróżnicowanie zbiorowości osób prowadzących działalność gospodarczą, podobnie jak strategii pracy na własny rachunek.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Balcerzak-Paradowska, B., Bednarski, M., Głogosz, D., Kusztelak, P., Ruzik-Sierdzińska, A., Mirosław, J. (2011). Przedsiębiorczość kobiet w Polsce. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Berger, B. (1994). Współczesna kultura przedsiębiorczości. W: B. Berger (red.), Kultura przedsiębiorczości (s. 23–42). Warszawa: Oficyna Literatów „Rój”.
Bławat, F. (2003). Przedsiębiorca w teorii przedsiębiorczości i praktyce małych firm. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe.
Bratnicki, M., Zbierowski, P., Kozłowski, R. (2007). Czynniki wpływające na kształtowanie przedsiębiorczości w kontekście badań Global Entrepreneurship Monitor. W: P. Wachowiak, M. Dąbrowski, B. Majewski (red.), Kształtowanie postaw przedsiębiorczych a edukacja ekonomiczna (s. 267–276). Warszawa: Fundacja Promocji i Akredytacji Kierunków Ekonomicznych.
Bugiel, J., Burkiewicz, M., Haber L. H., Pawnik, W. (1990). Praca jako wartość w świadomości załogi przedsiębiorstwa przemysłowego. Raport z badań. Kraków: Akademia Górniczo-Hutnicza.
Cieślik, J. (2014). Przedsiębiorczość, polityka, rozwój. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie SEDNO.
Dobrowolska, D. (1980). Praca w życiu człowieka. Warszawa: Instytut Wydawniczy CRZZ.
Dominiak, P. (2005). Sektor MSP we współczesnej gospodarce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Drozdowski, R. (2002). Rynek pracy w Polsce. Recepcja. Oczekiwania. Strategie dostosowawcze. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
Drozdowski, R., Matczak, P. (red.). (2004). Samozatrudnienie: analiza wyników badań. Radom: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Drucker, P. F. (1998). Praktyka zarządzania. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.
Du Rietz, A., Henrekson, M. (2000). Testing the Female Underperformance Hypothesis. Small Business Economics, 14(1), 1–10. doi:10.1023/A:1008106215480
Duraj, T. (2007). Prawna perspektywa pracy na własny rachunek. W: E. Kryńska (red.), Praca na własny rachunek – determinanty i implikacje (s. 19–51). Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
Fölster, S. (2000). Do Entrepreneurs Create Jobs? Small Business Economics, 14(2), 137-148. doi: 10.1023/A:1008141516160.
Furnham, A., Petride K. V., Tsaousis, I., Pappas, K., Garrod, D. (2005). A Cross-Cultural Investigation Into the Relationships Between Personality Traits and Work Values. The Journal of Psychology, 139(1), 5–32.
Gardawski, J. (2001). Powracająca klasa. Sektor prywatny w III Rzeczypospolitej. Warszawa: IFiS PAN.
Gaweł, A. (2005). Przedsiębiorczość jako odpowiedź na wykluczenie z rynku pracy. Na podstawie aktywności ekonomicznej kobiet w Polsce. W: D. Walczak-Duraj (red.), Humanizacja pracy wobec wyzwań transformacyjnych i cywilizacyjnych (s. 103–118). Płock: Wydawnictwo Naukowe NOVUM.
Gaweł, A. (2013). Proces przedsiębiorczy. Tworzenie nowych przedsiębiorstw. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Glinka, B., Gudkova, S. (2011). Przedsiębiorczość. Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.
Górniak, J. (1998). Analiza czynnikowa i analiza głównych składowych. ASK, 7, 83–102.
Griffin, R. W. (2001). Podstawy zarządzania organizacjami. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Grilo, I., Thurik, R. (2004). Determinants Of Entrepreneurship In Europe. ERIM Report Series Research In Management, ERS-2004-106-ORG.
Gruszecki, T. (1994). Przedsiębiorca w teorii ekonomii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe CEDOR.
Grywińska, J. (2007). Samozatrudnienie jako nowa forma zarobkowania. Kraków: Wydawnictwo Wszechnica Podatkowa.
GUS. (2018). Zeszyt metodologiczny. Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
GUS. (2019). Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2019. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Haber, L. H. (1995). Wzory przedsiębiorczości w świadomości przyszłych menedżerów. Studia Socjologiczne, (1-2), 69–90.
Hirszel, K. (1993). Mechanizmy motywacyjne w pracy. Warszawa: Wydawnictwa Akademii Teologii Katolickiej.
Jamka, B. (2017). Razem – ku zmianie paradygmatu gospodarowania. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie SEDNO.
Janicka, K. (1997). Sytuacja pracy a struktura społeczna. W poszukiwaniu nowego wymiaru pozycji społeczno-zawodowej. Warszawa: IFiS PAN.
Jaźwińska, E. (1999). Przedsiębiorcy na tle innych grup społeczno-zawodowych w Polsce. W: E. Jaźwińska, A. Żuk-Iwanowska (red.), Przedsiębiorcy jako grupa społeczna (s. 9–27). Warszawa: Polska Fundacja Promocji i Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw.
Jezior, J. (2009). Społeczno-kulturowe i rynkowe czynniki kształtowania sytuacji pracy przedsiębiorców. Na podstawie badań małych firm w województwie lubelskim. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Jezior, J. (2017). Wyższe wykształcenie a rynek pracy. Studium metodologiczno-empiryczne. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Jończyk, J. (2000). O szczególnych formach zatrudnienia i formach ubezpieczeń społecznych. W: Z. Kubot (red.), Szczególne formy zatrudnienia (s. 39–52). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Korol, J., Kusideł, E., Szczuciński, P. (2016). Przedsiębiorczość, produktywność i konkurencyjność regionów Polski. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kozek, W., Mielczarek, P. (2000). Opinie przedsiębiorców sektora MSP o prowadzeniu działalności gospodarczej. Warszawa: Polska Fundacja Promocji i Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw.
Kraśnicka, T. (2002). Koncepcja rozwoju przedsiębiorczości ekonomicznej i pozaekonomicznej. Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.
Kryńska, E. (2007). Samozatrudnienie w krajach wysoko rozwiniętych. W: E. Kryńska (red.), Praca na własny rachunek – determinanty i implikacje (s. 52–73). Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
Kubot, Z. (2000). Szczególne formy zatrudnienia i samozatrudnienia. W: Z. Kubot (red.), Szczególne formy zatrudnienia (s. 5–37). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kwiatkowski, S. (2000). Przedsiębiorczość intelektualna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Laskowska, I. (2007). Czynniki determinujące pracę na własny rachunek – wyniki badań światowych. W: E. Kryńska (red.), Praca na własny rachunek – determinanty i implikacje (s. 74–97). Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
Lasocki, B., Skrzek-Lubasińska M. (2016). Samozatrudnienie w Polsce – problemy definicyjne, dostępność danych i ich interpretacja. Wiadomości Statystyczne, (7), 1–15.
Leszkowicz-Baczyński, J. (2007). Klasa średnia w Polsce? Sytuacja pracy, mentalność, wartości. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski.
Lisowska, E. (2001). Przedsiębiorczość kobiet w Polsce na tle krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Warszawa: Szkoła Głowna Handlowa.
Matusiak, K. B. (2006). Rozwój systemów wsparcia przedsiębiorczości: przesłanki, polityka, instytucje. Radom; Łódź: Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB.
Mularska-Kucharek, M. (2012). Kapitał społeczny a postawy i działania przedsiębiorcze mieszkańców Łodzi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
OECD. (2016). OECD Factbook 2015–2016: Economic, Environmental and Social Statistics. Paris: OECD Publishing. doi: 10.1787/factbook-2015-en.
PARP. (2018). Raport z badania Global Entrepreneurship Monitor – Polska 2017/18. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Pedersini, R., Coletto, D. (2010). Self-employed workers: industrial relations and working conditions. Dublin: Eurofound. Pobrane z: https://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_files/docs/comparative/tn080 1018s/tn0801018s.pdf.
Piasecki, B. (1997). Przedsiębiorczość i mała firma. Teoria i praktyka. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Skrzek-Lubasińska, M. (2017). Dyskusja nad pojęciem „samozatrudnienie”. Problemy definicyjne i analityczne. W: M. Skrzek-Lubasińska, R. Sobiecki (red.), Samozatrudnienie: konieczność czy wybór przedsiębiorczych? (s. 13–39). Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Słomczyński, K. M., Kohn, M. L. (1988). Sytuacja pracy i jej psychologiczne konsekwencje. Polsko-amerykańskie analizy porównawcze. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Swadźba, U. (2001). Śląski etos pracy. Studium socjologiczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Urbaniak, B. (2002). Samozatrudnienie szansą poprawy sytuacji na rynku pracy. W: H. Skłodowski, E. Stawasz (red.), Psychologiczne wyznaczniki efektywności poszukiwania pracy i samozatrudnienia (s. 41–55). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Wesołowska, E. (2003). Psychologiczny portret prywatnego przedsiębiorcy. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Whitley, R. (1994). Odrodzenie drobnej przedsiębiorczości w Europie. W: B. Berger (red.), Kultura przedsiębiorczości (s. 161–195). Warszawa: Oficyna Literatów „Rój”.
Zielińska, M., Kołodziej, T. (2013). Autopercepcja położenia społecznego w kontekście zmian struktury społecznej: perspektywa regionalna i ogólnopolska. W: J. Grotowska-Leder, E. Rokicka (red.), Nowy ład? Dynamika struktur społecznych we współczesnych społeczeństwach (s. 347–365). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ks.2019.7.2.46-66
Data publikacji: 2020-11-19 19:44:12
Data złożenia artykułu: 2020-06-08 20:26:16
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Jagoda Jezior
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.