Email this article 
The “Fourth Way”. The Christian Radicalism in the Second Republic
Abstract
The subject of this article is the ideology of Christian radicalism in interwar Poland. The method applied is text analysis in the sociopolitical context. The essence of the Christian radicalism was the synthesis of social reforms program and defense of democracy on the basis of Catholicism. The author aims to answer the question: What was the reason for the weakening of this tendency. The main cause was the elite character of the Christian-radical movement embodied by some academic associations (e.g. “Odrodzenie”) and intellectual magazines (e.g. “Verbum”).
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Blüth, R.M. 1936. Kominternowe flirty z katolikami, „Verbum”, z. 4.
Braun, F.M. 1937. Co współczesność przeciwstawia Ewangelii, „Verbum”, z. 4.
Caro, L. 1935. Ekonomika przyszłości, „Verbum”, nr 1.
Chrzanowski, W.J. 1999. „Verbum” – w służbie katolicyzmu dynamicznego, „Inspiracje”, nr 6.
Czerwoni chadecy z Cieszyna, „Polska Zachodnia” 1936, nr 193.
Do katolików czynu i wszystkich Polaków, szukających prawdy!, „Prawda i Czyn” (Jednodniówka) 1937.
Do walki z absurdem marksizmu, „Prawda i Czyn” (Jednodniówka) 1937.
Dwie wolności, 1937, „Verbum”, z. 4.
E.D., Z pod dyktatury złotego Molocha, „Prawda i Czyn” (Jednodniówka) 1937.
F.G., Potrzeba radykalizmu katolickiego, „Prawda i Czyn” (Jednodniówka) 1937.
Gajewski, S. 1987. Katolickie organizacje akademickie w II Rzeczypospolitej [w:] Z dziejów katolicyzmu społecznego, R. Bender, J. Kondziela, S. Gajewski (red.), RW KUL, Lublin.
Hellman, J. 2002. The Communitarian Third Way. Alexander Marc and Ordre Nouveau, 1930–2000, McGill-Queen’s University Press, Montreal–London.
Hymn Związku Katolików Radykalnych i Stowarzyszenia Młodzieży Chrześcijańsko-Społecznej, „Prawda i Czyn” (Jednodniówka) 1937.
Jagiełło, M. 1987. Próba rozmowy, „Przegląd Powszechny”, nr 7–8.
Jakie artykuły gotowe do druku posiada Redakcja?, „Prawda i Czyn” (Jednodniówka) 1937.
Jolivet, R. 1935. Argument sceptyków oparty na błędach rodzaju ludzkiego, „Verbum”, nr 1.
Kakareko, A. 2000. Od „Kaziuka” do Maritain’a, czyli o młodej inteligencji wileńskiej lat trzydziestych i jej stosunku do różnic i odrębności narodowościowych na przykładzie środowisk seniorów „Akademickiego Klubu Włóczęgów” oraz „Porozumienia Akademickich Katolickich Stowarzyszeń” („PAKS”), [w:] Polacy i sąsiedzi – dystanse i przenikanie kultur, cz. I, R. Wapiński (red.), Wydawnictwo Stepan design, Ostaszewo Gdańskie.
Katechizm społeczny Stow. Młodz. Chrześc.-Społ., „Prawda i C zyn” (Jednodniówka) 1937.
Koniński, K.L. 2014. Pisma polityczne, Wydawnictwo Arcana, Kraków.
Krzywobłocka, B. 1974. Chadecja 1918–1937, Książka i W iedza, Warszawa.
Lewis, D.L. 1970. Emmanuel Mounier and the Politics of Moral Revolution: Aspects of Political Crises in French Liberal Catholicism, 1935–1938, “Catholic Historical Review”, nr 2.
List Episkopatu Niemieckiego, 1934, „Verbum”, z. 3.
Łętocha, R. 2008. Władysław Korniłowicz – Ksiądz, słup w sutannie żywego ognia, „Obywatel”, nr 5.
Maritain, J. 1934. Filozofia przyrody, „Verbum”, z. 3.
Mentalność niedorozwoju, „Prawda i C zyn” (Jednodniówka) 1937.
Mikiewicz, A. 1939. Katolicki-socjalizm, bmw.
Morawska, H. 1936. Erazm z Rotterdamu, „Verbum” 1936, z. 4.
My katolicy radykalni, „Prawda i C zyn” (Jednodniówka) 1937.
Myczka, E. bdw. O polską ideę czynu, Poznań.
Niesiołowski, A. 1938. Personalizm i jego perspektywy, „Verbum”, z. 3.
Obóz obłudników!, „Prawda i Czyn” (Jednodniówka) 1937.
Od Wydawnictwa, „Prawda i Czyn” (Jednodniówka) 1937.
Ogłaszamy ankietę, „Prawda i Czyn” 1934, nr 1.
Ogłaszamy ankietę Nr. [!] 1, „Prawda i C zyn” (Jednodniówka) 1937.
Osobiste, „Prawda i Czyn” (Jednodniówka) 1937.
Poganie, „Prawda i Czyn” 1934, nr 4.
Polska państwem mocarstwowem i katolickiem, „Prawda i Czyn” 1934, nr 1.
Polsko, zbudź się!, „Prawda i C zyn” (Jednodniówka) 1937.
P.P.S. Wspomnienia z lat 1918–1939, 1987, Warszawa.
Prawda o socjalizmie i bolszewickim komunizmie, „Prawda i Czyn” 1934, nr 1.
Program Chłopskiego Stronnictwa Radykalnego, 1922, Warszawa.
Program ogólny Związku Katolików Radykalnych, „Prawda i Czyn” (Jednodniówka) 1937.
Program Narodowego Związku Chrześcijańsko-Społecznego, 1919, Kraków.
Proletarjatowi prawdziwą pomoc niosą katolicy, „Prawda i C zyn” 1934, nr 5.
Reforma duszpasterstwa i Akcji Katolickiej, „Prawda i C zyn” (Jednodniówka) 1937.
Rek, T. 1962. Ksiądz Eugeniusz Okoń 1881–1949, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
Sałamucha, J. 1936. Z za kulis filozofii chrześcijańskiej, „Verbum”, z. 4.
Sikorski, T. 2018. Ewangelia Zbawienia. Polska lewica chrześcijańska (1832–1914), Wydawnictwo Znak, Warszawa–Radzymin.
Siwecki, J. 1934. W obronie humanizmu, „Verbum”, z. 3.
Siwecki, J. 1938. O postawę katolików wobec komunizmu, „Verbum”, z. 3.
Spiss, T. 1936. Ze wspomnień c. k. urzędnika politycznego, Rzeszów.
Strzeszewski, Cz., Bender, R., Turowski, K. (red.). 1981. Historia katolicyzmu społecznego w Polsce 1832–1939, Ośrodek Dokumentacji Studiów Społecznych, Warszawa.
Teresa, 1935. Mistyka a katolicyzm, „Verbum”, nr 1.
Teresa. 1938. O chrześcijańską odbudowę świata, „Verbum”, z. 3.
Tomasiewicz, J. 2007. We wszystkim – Miłość, „Obywatel”, nr 5.
Tomasiewicz, J. 2018. „Walkę toczyć musimy na trzy fronty…” Robotniczy radykalizm chrześcijański w II Rzeczypospolitej na przykładzie „Zbawcy Ludu”, [w:] Politologia religii, M. Marczewska-Rytko, D. Maj (red.), Wydawnictwo UMCS , Lublin.
Turowski, K. 1987. „Odrodzenie”. Historia Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Akademickiej, Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa.
Uwłaszczenie mas, „Prawda i Czyn” 1934, nr 2.
Walka z radykalizmem młodych, „Sprawy Polityczne” 1934, nr 362.
Włudyka, T. 1994. „Trzecia droga” w myśli gospodarczej II Rzeczypospolitej: koncepcje Adama Doboszyńskiego a program obozu narodowego, Universitas, Kraków.
Wyka, K. 1935. Prądy duchowe wśród młodzieży francuskiej, „Marchołt”, nr 4.
Z tygodnia na tydzień, „Goniec Częstochowski” 1937, nr 234.
Zarys programu Chrześcijańsko-Narodowego Stronnictwa Pracy (Chrześcijańskiej Demokracji), 1922,Warszawa.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2020.27.1.151-169
Date of publication: 2020-06-30 13:52:56
Date of submission: 2018-02-19 13:11:04
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2020 Jarosław Tomasiewicz
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.