Email this article 
Politico-Military Dimension of the Rivalry Between the People’s Republic of China and the United States of America in the Twentieth and Twenty-First Century
Abstract
Abstract: The aim of this article is to present and analyze the problem of the rivalry between People’s Republic of China and the United States of America in the politico-military dimension in the twentieth and twenty-first century. The text focuses on the main areas of this rivalry. During the Cold War, US -China relations have evolved from hostility to tactical rapprochement directed against a common threat, the Soviet Union. After its end the PRC is contesting American hegemonic leadership, which is the main barrier to expanding its influence. So far, these countries competed mainly in East Asia and Southeast Asia, but with the development of the power status of China, this area extends to other regions of Asia and other continents. The main thesis of the article assumes that currently in China's interest is the formation of a multipolar international system. In the 50-year term, however, they will outdistance the US and other competitors, achieving a dominant position in the world. The main paradigm adopted in the research is the offensive type of the structural realism.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Ali, M.S. 2008. U.S.–China Relations in the “Asia-Pacific” Century, Palgrave Macmillan, New York.
Balcerowicz, B. 2012. Narodowe polityki i strategie bezpieczeństwa, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe, R. Kuźniar i in. (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Bender, P. 2004. Ameryka. Nowy Rzym. Historia równoległa dwóch imperiów, A. Krzemińska, A. K rzemiński (tłum.), Wydawnictwo „Sic!”, Warszawa.
Brunet, A. Guichard, J.P. 2011. Chiny światowym hegemonem?, A. Bilik (tłum.), Wydawnictwo Studio EMKA , Warszawa.
Brzeziński, Z. 1998. Wielka Szachownica. Główne cele polityki amerykańskiej, T. Wyżyński (tłum.), Wydawnictwo „Świat Książki”, Warszawa.
Chun, Ch. 2016. East Asian Security and South Korea’s Middle Power Diplomacy, [w:] Transforming Global Governance with Middle Power Diplomacy. South Korea’s Role in the 21st Century, S.J. Lee (red.), Palgrave Macmillan, New York.
Cohen, E.A. 2016. Technology and Warfare, [w:] J. Baylis, J.J. Wirtz, C.S. Gray, Strategy in the Contemporary World. 5th Edition, Oxford University Press, Oxford.
Daalder, I.H., O’Hanlon, M.E. 2000. Winning Ugly. NATO’s War to Save Kosovo, Brookings Institution Press, Washington. Defense Spending Budget data through 2015, http://www.globalfirepower.com/defense-spending-budget.asp (dostęp: 15.04.2016).
Drozd, T. 2011. Kwestia Republiki Chińskiej w stosunkach ChRL–USA, http://www.stosunkimiedzynarodowe.pl/kwestia-republiki-chi%C5%84skiej-w-stosunkach-chrl-usa (dostęp: 15.07.2016).
Feng, F. 2011. Russia-China-Europe security relations, [w:] China, Europe and International Security. Interests, roles and prospects, F-P. Putten, Ch. Shulong (red.), Routledge, London–New York.
Ferguson, N. 2010. Kolos. Cena amerykańskiego imperium, M. Hartman, B. Wilga (tłum.), Wydawnictwo Sprawy Polityczne, Warszawa.
Fiszer, J.M. 2014. System transatlantycki w multipolarnym ładzie międzynarodowym: szanse i zagrożenia, [w:] Współpraca transatlantycka. Aspekty polityczne, ekonomiczne i społeczne, J. M. Fiszer i in. (red.),Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
Fukuyama, F. 2006. Ameryka na rozdrożu. Demokracja, władza i dziedzictwo neokonserwatyzmu, R. Staniecki (tłum.), Dom Wydawniczy RE BIS, Poznań.
Gacek, Ł. 2009. Chińska koncepcja bezpieczeństwa międzynarodowego, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe. Wyzwania i zagrożenia XXI wieku, P. Olszewski, T. Kapuśniak, W. Lizak (red.), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Handlowej, Radom.
Gacek, Ł. 2011. Wielka strategia Chin – implikacje dla państw sąsiednich, [w:] Azja Wschodnia i Azja Południowa w stosunkach międzynarodowych. Bezpieczeństwo–gospodarka–cywilizacja, J. Nakonieczna, J. Zajączkowski (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Gill, B., Huang, Ch-H. 2009. China’s Expanding Role in Peacekeeping. Prospects and Policy Implications, SIPRI Press, Stockholm.
Haliżak, E. 2007. Polityka i strategia Chin w kształtowaniu międzynarodowego bezpieczeństwa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Holmes, J.R., Yoshihara, T. 2008. Chinese Naval Strategy in the 21st Century. The turn to Mahan, Routledge, London–New York.
Hołdak, K. 2006. Amerykański system obrony przeciwrakietowej i jego implikacje dla Polski. „Bezpieczeństwo Narodowe”, nr 1.
Janiak, A. 2008. „Pax Americana”. Czy świat potrzebuje imperium?, [w:] NATO w dobie transformacji. Globalny system bezpieczeństwa a próby utrzymania Pax Americana, P. Mickiewicz, K. Kubiak (red.),Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Kaczmarek, J. 1998. NATO w systemie bezpieczeństwa świata, Wydawnictwo „Atla 2”, Wrocław.
Kaplan, L.S. 1999. The Long Entanglement. NATO’s First Fifty Years, Praeger Publishers, Westport–London.
Kaplan, L. S. 2004. NATO Divided, NATO United The Evolution of an Alliance, Praeger Publishers, Westport.
Kisielewski, T.A. 2002. Średnioterminowe perspektywy rozwoju sytuacji geostrategicznej. Rosja–Chiny–NATO, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Kosta, R.A. 2008. Rola Polski w budowie europejskiego systemu bezpieczeństwa w kontekście operacji militarnych w Afganistanie i Iraku, [w:] Polityka bezpieczeństwa Polski w XX wieku i na początku XXI wieku (wybrane problemy), T. Panecki (red.), Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza, Częstochowa.
Koziej, S. 2008. Między piekłem a rajem. Szare bezpieczeństwo na progu XXI wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Krzykowski, P. 2014. Wybrane geopolityczne teorie kształtu bezpieczeństwa globalnego, [w:] Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe wobec wyzwań współczesnego świata, W. Kitler, M. Marszałek (red.), Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej, Warszawa.
Kuźniar, R. 2011. Pozimnowojenne dwudziestolecie 1989–2010. Stosunki międzynarodowe na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
MacDonald, B.W. 2008. China, Space, Weapons, and U.S. Security, The Council of Foreign Relations Press, New York.
Manhken, T.G. 2012. Thinking about Competitive Strategies, [w:] Competitive Strategies for the 21st Century. Theory, History, and Practice, T.G. Mahnken (red.), Stanford University Press, Stanford.
Mazurek, K. 2012. Ostatnia złota dekada? Charakterystyka polityki zbrojeniowej USA i amerykańskiego przemysłu obronnego w latach 2001–2010, [w:] Stracona dekada? Polityka bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych wobec „globalnych obszarów niestabilności” (Iraku, Iranu, KRL-D oraz Afganistanu) w latach 2001–2011, Ł. Smalec (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Mierzejewski, D. 2008. Koncepcja bezpieczeństwa Chińskiej Republiki Ludowej, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, R. Zięba (red.), Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Ministry of National Defence. 1998. China’s National Defence, Beijing, http://www.china.org.cn/e-white/5/index.htm (dostęp: 20.12.2016).
Ministry of National Defence. 2015. China’s Military Strategy, Beijing, https://news.usni.org/2015/05/26/document-chinas-military-strategy (dostęp: 20.12.2016).
Mondry, J. 2010. Powrót geopolityki. Ameryka, Europa i Azja w XXI wieku, Wydawnictwo Sprawy Polityczne, Warszawa.
Nye Jr., J.S. 2002. The Paradox of American Power. Why the World’s Only Superpower Can’t Go It Alone, Oxford University Press, Oxford.
Ong, R. 2002. China’s Security Interests in the Post-Cold War Era, Curzon Press, London.
Ostaszewski, P. 2008. Międzynarodowe stosunki polityczne. Zarys wykładów, Wydawnictwo „Książka i Wiedza”, Warszawa.
Pastusiak, L. 2007. Droga Stanów Zjednoczonych do mocarstwowości. Studia amerykanistyczne, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Studiów Międzynarodowych, Łódź.
Pawłuszko, T. 2012. Afganistan w polityce Stanów Zjednoczonych, [w:] Stracona dekada? Polityka bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych wobec „globalnych obszarów niestabilności” (Iraku, Iranu, KRL-D oraz Afganistanu) w latach 2001–2011, Ł. Smalec (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Polit, J. 2004. Wojna domowa w Chinach, [w:] Historia polityczna świata XX wieku. 1945–2000, M. Bankowicz (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Potulski, J. 2015. Rola i znaczenie prowincji Xinjiang w polityce ChRL, [w:] Polityka państw azjatyckich. Wyzwania i dylematy, J. Marszałek-Kawa, K.J. Helnarska (red.), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Rączkiewicz, M. 2011. Polityka Stanów Zjednoczonych Ameryki w okresie prezydentury G.W. Busha w ujęciu regionalnym, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Rowiński, J. 2002. Chiny wobec wydarzeń 11 września 2001 roku: wyzwania, zagrożenia, szanse i wybory, [w:] Chiny. Rozwój społeczeństwa i państwa na przełomie XX i XXI wieku, K. Tomala, K. Gawlikowski (red.), Wydawnictwo „Trio”, Warszawa.
Rowiński, J. 2011. Chiny i zmieniający się układ sił w Azji u progu XXI wieku. Strategia regionalna ChRL w warunkach globalizacji, [w:] Azja Wschodnia i Azja Południowa w stosunkach międzynarodowych. Bezpieczeństwo–gospodarka–cywilizacja, J. Nakonieczna, J. Zajączkowski (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Shao, S. 2008. The Transformation of U.S.-China Relations, [w:] China and the United States Cooperation and Competition in Notheast Asia, S. Zhao (red.), Palgrave Macmillan, New York.
Spetalnick, M., Ali, I. 2016. U. S. warship challenges China’s claims in South China Sea, “The Reuters” 21.10.2016, http://www.reuters.com/article/us-southchinasea-usa-exclusive-idUSKC N12L1O9 (dostęp: 22.12.2016).
Sutter, R. 2008. China’s Rise and the Durability of U.S. Leadership in Asia, [w:] China and the United States Cooperation and Competition in Notheast Asia, S. Zhao (red.), Palgrave Macmillan, New York.
The President of the United States. 1991. National Security Strategy of the United States, Washington, http://nssarchive.us/NSSR /1991.pdf (dostęp: 20.12.2016).
The President of the United States. 2015. National Security Strategy, Washington, https://www.whitehouse.gov/sites/default/files/docs/2015_national_security_strategy.pdf (dostęp: 20.12.2016).
Ts’ai, Y. 2013. A Rising China and Obama’s Foreign Policy: Taiwan’s New Security Dilemma, [w:] S. Burt, D. A. Anorve, Global Perspectives on US Foreign Policy. From the Outside In, Palgrave Macmillan, New York.
Wan, M. 2016. Human rights in US-China relations, [w:] Handbook of US–China Relations, A.T.H. Tan (red.), Edward Elgar Publishing, Chaltenham, Northampton.
Woodward, B. 2010. Obama’s Wars, Simon & Schuster, New York–London–Toronto–Sydney.
Wójcik, E. 1979. Odprężenie a realia militarne NATO, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa.
Yang, J. 2009. The rise of China: Chinese perspectives, [w:] The Rise of China and International Security. America and Asia Respond, K.J. Cooney, Y. Sato (red.), Routledge, London–New York.
Zając, J. 2008. Koncepcja bezpieczeństwa USA, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, R. Zięba (red.), Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Zakaria, F. 2009. Koniec hegemonii Ameryki, S. Kroszczyński (tłum.), Wydawnictwo Nadir – Media Lazar, Warszawa.
Zhu, Z. 2006. US–China Relations in the 21st Century. Power transition and peace, Routledge, London–New York.
Zhu, Z. 2010. China’s New Diplomacy. Rationale, Strategies and Significance, Ashgate Publishing, Farnham.
Zyblikiewicz, L.W. 2004. USA, Wydawnictwo „Trio”, Warszawa.
Zyblikiewicz, L.W. 2010. Polityka bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych w latach 1991–2010, [w:] Międzynarodowe wyzwania bezpieczeństwa, K. Budzowski (red.), Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2017.24.2.9
Date of publication: 2018-06-15 10:33:35
Date of submission: 2016-07-29 19:53:05
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2018 Łukasz Jureńczyk
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.