Wyślij tekst przez e-mail 
Furtum i karanie za kradzież w rekonstrukcjach Ustawy XII Tablic
Streszczenie w języku polskim
Już w starożytności starano się odtworzyć zniszczony oryginalny tekst Ustawy XII Tablic, ale źródła z tego okresu prawie się nie zachowały. W pracach Rivaliusa i Alexandra de Aleksandro przytaczających tekst Decemwirów przepisy dotyczące kradzieży znajdują się w różnych miejscach, bez widocznej systematyki. W palingenezji Oldendorpa furtum i kary za dokonanie kradzieży zostały wyodrębnione w osobnym tytule, pod koniec części ius privatum. Podobnie u Hotomanusa, który umieszcza furtum po omówieniu iniuria, tuż przed przedstawieniem przepisów dotyczących postępowania sądowego, które kończą jego rekonstrukcję Ustawy XII Tablic. Gothofredus natomiast połączył furtum z przepisami o postępowaniu sądowym na drugiej tablicy. W dziewiętnasto- i dwudziestowiecznych palingenezjach, od rekonstrukcji Schoella, wszystkie czyny niedozwolone umieszczone są (w zasadzie) na VIII tablicy. Crawford natomiast, częściowo powrócił do pomysły Gothofredusa, ale nie tylko furtum, lecz także inne czyny niedozwolone przedstawił już na pierwszej tablicy.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Belogh E., Cicero and the Greek Law, [w:] Scritti in onore di Contardo Ferrini, t. III, Milano 1948.
Berger A., s.v. Tabulae duodecim, [w:] Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft, t. IV A2, Stuttgart 1932 szp. 1900-1949.
Crawford M.H., Roman Statutes, t. II, London 1996.
Dal Re, D., I precursori italiani di una nuova scuola di diritto romano nel secolo XV, Roma 1878.
Diliberto O., Il «diritto penale» nelle XII Tavole:profili palingenetici, „Index” 2009, no. 37.
Diliberto O., La palingenesi decemvirale, [w:] XII Tabulae. Testo e commento, t. I, a cura di M. Floriana Cursi, Napoli 2018.
Diliberto O., La palingenesi decemvirale: dal manoscritto alla stampa, [w:] Le Dodici Tavole. Dai Decemviri agli Umanisti, a cura di M. Humbert, Pavia 2005.
Diliberto O., Materiali per la palingenesi delle XII Tavole, t. I, Cagliari 1992.
D’Ippolito F., Le XII Tavole: il testo e la politica, [w:] Storia di Roma, t. I, Torino 1988.
Dirksen H. E., Uebersicht der bisherigen Versuche zur Kritik und Herstellung des Textes der Zwölf-Tafel-Fragmente, Leipzig 1824.
Ducos M., L’influence grecque sur la loi des Douze Tables, Paris 1978.
Ferenczy E., La legge delle XII Tavole e le codificazioni greche, [w:] Sodalitas. Scritti in onore di Antonio Guarino, t. IV, Napoli 1984.
Ferrary J.-L., Saggio di storia della palingenesi delle Dodici Tavole, [w:] Le Dodici Tavole. Dai Decemviri agli Umanisti, a cura di M. Humbert, Pavia 2005.
Feucht E., Egipcjanki, [w:] Człowiek Egiptu, red. S. Donadoni, Warszawa 2006.
Gabrieli F.P., s.v. Alessandri Alessandro, [w:] Novissimo Digesto Italiano, t. I.1, Torino 1964.
Gabrieli F.P., s.v. Godefroy Jacques, [w:] Novissimo Digesto Italiano, t. VII, Torino 1961.
Gabrieli F.P., s.v. Hotman François, [w:] Novissimo Digesto Italiano, t. VIII, Torino 1965.
Holthöfer E., s.v. Godefroy (Gothofredus), Jacques, [w:] Juristen. Ein biographisches Lexikon. Von Antike bis zum 20. Jahrhundert, herausg. M. Stolleis, München 1995.
Kelly D.R., François Hotman. A Revolutionary’s Ordeal, Princeton 1973.
Kuryłowicz M., Prawa antyczne. Wykłady z historii najstarszych praw świata, Lublin 2006.
Kuryłowicz M., Wiliński A., Rzymskie prawo prywatne. Zarys wykładu7, Warszawa 2021.
Maffei A., Influssi del Rinascimento nei giuristi napoletani, Napoli 1940.
Maffei D., Alessandro d’Alessandro. Giureconsulto umanista (1461–1523), Milano 1956.
Maffei D., Gli inizi dell’umanesimo giuridico, Milano 1956.
Moeller E., Aymar du Rivail. Der erste Rechtshistoriker, Berlin 1907.
Olszewski H., s.v. Hotman François, [w:] Słownik twórców idei, Poznań 1998.
Orestano R., Intoduzione allo studio storico del diritto romano2, Torino1961.
Otto J., s.v. Hotman (Hotomannus) François, [w:] Juristen. Ein biographisches Lexikon. Von Antike bis zum 20. Jahrhundert, herausg. M. Stolleis, München 1995.
Otto J., s.v. Oldendorp Johann, [w:] Juristen. Ein biographisches Lexikon. Von Antike bis zum 20. Jahrhundert, herausg. M. Stolleis, München 1995.
Savigny F.C. von, Geschichte des römischen Rechts im Mittelalter2, t. VI, Heidelberg 1829, (Nachdruck) Darmstadt 1956.
Sójka-Zielińska K., ‘Ius publicum’ – ‘ius privatum’ w systematyce prawa XVI w., „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1985, t. 37, z. 2.
Stintzing R., Geschichte der deutschen Rechtswissenschaft, t. I, München–Leipzig 1880.
Vogel W., Franz Hotmann und die Privatrechtswissenschaft seiner Zeit, Münster 1960.
Voigt M., Die XII Tafeln. Geschichte und System des Cvil- und Criminalrechtes wie -Prozesses der XII Tafeln, t. I, Leipzig 1883 (Neudruck Leipzig 1966).
Wenger L., Die Quellen des römischen Rechts, Wien 1953.
Westbrook R., The Nature and Origins of the Twelve Tables, „Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte. Romanistische Abteilung” 1988, Bd. 105.
Wieacker F., Die XII Tafeln in ihrem Jahrhundert, [w;] Les origines de la République romaine. L’Études de l’Antiqité Classique, t. XIII, Vandœuvres – Genève 1966.
Wieacker F., Privatrechtsgeschichte der Neuzeit2, Göttingen 1967.
Wieacker F., Solon und XII Tafeln, [w:] Studi in onore di Edoardo Volterra, t. III, Milano 1971.
Wolf E., Grosse Rechtsdenker der deutschen Geistesgeschichte, Tübingen 1939.
Wołodkiewicz W., Greckie wpływy na powstanie Ustawy XII tablic (na marginesie glosy Accursiusa do D.1,2,2,4), „Prawo Kanoniczne” 1994, t. 37, nr 3–4.
Wołodkiewicz W., Les remarques d’Accurse sur les origines grecques de la Loi des XII Tables, [w:] ‘Collatio Iuris Romani’. Études dédiées a Hans Ankum a l’occasion de son 65e anniversaire, t. II, Amsterdam 1995.
Zabłocka M., Początki stosowania analogii (rozumowania z podobieństwa) w prawie rzymskim, [w:] ‘Semper Fideis’. Prace dedykowane pamięci Profesora Janusza Sondla legendzie krakowskiego fakultetu prawniczego, Kraków 2017 = Le origini del ragionamento per analogia nel diritto romano, „Diritto@Storia” 2018, no. 16 https://www.dirittoestoria.it/16/tradizione/Maria-Zablocka-Origini-ragionamento-analogia-diritto-romano.htm.
Zabłocka M. ‘Regulae iuris Romani’ ad «Leges Divinarum Tabularum Decem», [w:] Łacińskie paremie w europejskiej kulturze prawnej i orzecznictwie sądów polskich, red. W. Wołodkiewicz, J. Krzynówek, Warszawa 2001.
Zabłocka M., Ustawa XII Tablic ‒ rekonstrukcje doby Renesansu, Warszawa 1998.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2024.71.3.11-28
Data publikacji: 2024-12-09 22:19:43
Data złożenia artykułu: 2024-04-12 16:54:36
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Maria Zabłocka
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.