Wyślij tekst przez e-mail 
Nieudana dewaluacja makabreski. Leon Piniński o „cielesnym zastawie” w Kupcu weneckim Williama Shakespeare’a
Streszczenie w języku polskim
Rudolf von Jhering w dziele zatytułowanym Der Kampf ums Recht przywołał historię nietypowej umowy, którą William Shakespeare opisał w sztuce Kupiec wenecki. Otóż spłatę pożyczki dłużnik zabezpieczył jednym funtem własnego ciała. Przed sądem wierzycielowi nie udało się jednak wyegzekwować należności. Wątek ten od wieków przyciąga uwagę prawników. Von Jhering przywołał go, by pokazać, że zawsze, kiedy prawo jednostki zostaje naruszone, cierpi reputacja całego systemu. Gwałtowną polemikę z nim podjął Joseph Kohler. W sposób ciekawy odniósł się do tej sprawy profesor prawa rzymskiego na uniwersytecie we Lwowie – Leon Piniński w pracy Shakespeare. Wrażenia i szkice z twórczości poety. Choć i on wdał się w spekulacje zarówno historyczne, jak i dogmatyczne, nigdy nie stracił z oczu faktu, że Shakespeare był pisarzem, a jego utwór ma charakter wyłącznie sceniczny.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Antor H., Ethnicity, alterity and the law in Shakespeare’s The Merchant of Venice, [w:] As you law it – negotiating Shakespeare, red. D. Carpi, F. Ost, Berlin 2018.
Bailey A., Shylock and the slaves: owing and owning in The Merchant of Venice, “Shakespeare Quarterly” 2011, vol. 62(1).
Barbero A., Dante, przeł. K. Żaboklicki, Warszawa 2022.
Behrends O., Das “Rechtsgefühl” in der historisch-kritischen Rechtstheorie des späten Jhering, [w:] R. von Jhering, Über die Entstehung des Rechtsgefühls, Neapel 1986.
Behrends O., Der Zwölftafelgesetz, Götttingen 1974.
Bergbohm K., Jurisprudenz und Rechtsphilosophie: kritische Abhandlungen, t. I, Leipzig 1882.
Brown J.R., Introduction, [w:] W. Shakespeare, The Merchant of Venice, red. J.R. Brown, London 1989.
Bucher E., Gegen Jherings »Kampf um’s Recht«. Was die Privatrechtler aus unsinniger These lernen können, [w:] Gauchs Welt? Festschrift für Peter Gauch zum 65. Geburtstag, red. P. Tercier et al., Zürich 2004.
Burczak K., Dębiński A., Jońca M., Łacińskie sentencje i powiedzenia prawnicze, Warszawa 2018.
Ciechowicz J., Żydzi i chrześcijanie czyli o „Kupcu weneckim”, [w:] Shakespeare’a do Szekspira, red. J. Ciechowicz, Z. Majchrowski, Gdańsk 1993.
Crystal D., Crystal B., Shakespeare’swords. A glossary and language companion, London 2002.
Dąbrowska A., William Szekspir w postpamięciowym dyskursie o zagładzie, “Politeja” 2015, vol. 35(2).
Davis C.K., The law in Shakespeare, Washington 1883.
Devecmon W.C., IN RE Shakespeare’s “legal acquirements”: notes by an unbeliever therein, New York 1899.
Diedichsen U., Das Fleischpfand, [w:] Literatur und Recht. Literarische Rechtsfälle von der Antike bis in die Gegenwart, red. U. Mölk, Göttingen 1996.
Dondorp H., Partes secanto, Aulus Gellius and the Glossators, “Revue internationale des droits de l’antiquité” 2011, vol. 57.
Dworkin R., Law’s empire, Harvard 1986.
Dyboski R., Studia z Literatur Obcych, „Przegląd Warszawski” 1925, vol. 40(1).
Echtermeyer T., Henschel L., Simrock K., Quellen des Shakespeare in Novellen, Märchen und Sagen, t. III, Berlin 1831.
Farina W., De Vere as Shakespeare. An Oxfordian reading of the canon, Jefferson 2006.
Friedler E.Z., Shakespeare’s contribution to the teaching of comparative law, “Louisiana Law Review” 1999–2000, vol. 60.
Greenwood G., Shakespeare’s law, London 1920.
Greiner B., Is that the law? Die Metaphorisierung des Rechtsals Problem der Interpretation des Kaufmann von Venedig, [w:] Shylock nachdem Holocaust, red. Z. Ackermann, S. Schülting, Göttingen 2011.
Gross J., Shylock: a legend and its legacy, New York 1992.
Haake M., Shylock i Jessica – Maurycy Gottlieb jakomalarz, “Quart” 2015, vol. 35(1).
Haferkamp H.P., Jhering, Kohler und das Erbe der “Pandektenlehrbücher”, “Grom” 2018, vol. 35.
Halio J.L., Introduction, [w:] W. Shakespeare, The Merchant of Venice, red. J.L. Halio, Oxford 2008.
Heine H., Shakespeares Mädchen und Frauen, [w:] Heivol.ich Heine’s sämmtliche Werke, t. V, Philadelphia 1855.
Holmer J.O., The Merchant of Venice. Choice, hazard and consequence, New York 1995.
Jabloner C., Shylocks Recht, [w:] Die Verfassungals Aufgabe von Wissenschaft, Praxis und Öffentlichkeit. Freundesgabe für Bernhard Schlink zum 70. Geburtstag, red. J. Nolte, R. Poscher, H. Wolter, Heidelberg 2014.
Jaworska-Biskup K., Refleksje literackie w wybranym piśmiennictwie polskich prawników. Przegląd badań Leona Pinińskiego, Stefana Breyera i Mieczysława Szerera z lat 1924–1976, „Studia Prawnicze KUL” 2022, vol. 91(3).
Jaworska-Biskup K., Problemy przekładu terminologii z zakresu prawa na podstawie wybranych polskich tłumaczeń sztuk Williama Szekspira, „Przekładaniec” 2020, vol. 40.
Jaworska-Biskup K., Jońca M., Shakespeare Leona Pinińskiego: próba odczytania na nowo, „Rocznik Komparatystyczny” 2023, vol. 14.
Jhering R. von, Der Kampf ums Recht, Wien 1872.
Jhering R. von, Geist des römischen Rechts auf den verschiedenen Stufen seiner Entwicklung, t. I, Leipzig 1891.
Jhering R. von, Unsere Aufgabe, “Jahrbücher für die Dogmatik des heutigen römischen und deutschen Privatrechts” 1857, vol. 1.
Jhering R. von, Walka o prawo, przeł. Bohdan K., Petersburg 1894.
Jońca M., s.v. hypotheca, [w:] Leksykon tradycji rzymskiego prawa prywatnego, red. A. Dębiński, M. Jońca, Warszawa 2016.
Jońca M., Zimmermann R., Język jest kluczem do poznania kultury, „Zeszyty Prawnicze” 2023,
vol. 23(2).
Jońca M., Jaworska-Biskup K., Angielska terminologia prawnicza w polskich przekładach Kupca Weneckiego Williama Shakespeare’a, [w:] Ad quem. Księga jubileuszowa z okazji 70. urodzin Profesora Jerzego Zajadło, red. K. Zeidler, S. Sykuna, J. Kamień, Gdańsk 2024.
Jońca M., Jaworska-Biskup K., Utwór literacki jako instrument wykładni prawa. Rudolf von Jhering, Josef Kohler i Leon Piniński o „wyroku” Porcji w „Kupcu weneckim” Williama Shakespeare’a, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2024, vol. 76(2).
Juraschek A., Shylock as a symbol of the disenfranchised Jew – a comparative study of Karl Emil Franzos’ and Rudolf von Jhering’s legal thinking, [w:] Religion in the mirror of law. Eastern European perspectives from the Early Modern Period to 1939, red. Y. Kleinmann, S. Stach, T.L. Wilson, Frankfurt am Main 2016.
Kaser M., Das römische Zivilprozessrecht, München 1966.
Kohler J., Shakespeare vordem Forum der Jurisprudenz, Würzburg 1883.
Korporowicz Ł., Doktorzy prawa w dwóch angielskich komediach epoki renesansu, „Studia Prawnicze KUL” 2014, vol. 57(1).
Krzynówek J., Volenti non fit iniuria. Powstanie i historia reguły, [w:] Łacińskie paremie w europejskiej kulturze prawnej i orzecznictwie sądów polskich, red. W. Wołodkiewicz, J. Krzynówek, Warszawa 2001.
Lee S., (2005). The Lopez case and Shakespeare’s Jew, [w:] The Merchant of Venice. Shakespeare: the critical tradition, red. W. Baker, B. Vickers, London 2005.
Lenart M., Dzieje i znaczenie tzw. metryki nacji polskiej w Padwie: 1592–1745, „Echa Przeszłości” 2019, vol. 20(1).
Librowicz Z., Shylock. Studyum w listach Żyda do Chrześcijanki, Warszawa 1876.
Londres de Nóbrega V., Partes secanto, “Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte, Romanistische Abteilung” 1959, vol. 76.
Lyon J., The Merchant of Venice, New York 1988.
Mahood M.M., Introduction, [w:] W. Shakespeare, The Merchant of Venice, red. M.M. Mahood, Cambridge 1987.
Marlowe Ch., The Jew of Malta, Oxford 2008.
Mayer H., Außenseiter, Frankfurt am Main 1975.
Mendelsohn E., Painting a People: Maurycy Gottlieb and Jewish Art, Hanover–London 2002.
Nancka G., O znaczeniu poglądów Rudolfa Iheringa dla nauki prawa rzymskiego: uwagi poczynione na podstawie wspomnień pośmiertnych polskich romanistów z końca XIX wieku, [w:] Verus amicus rara avis est. Studia poświęcone pamięci Wojciecha Organiściaka, red. A. Lityński et al., Katowice 2020.
Niemeyer Th., Der Rechtsspruch gegen Shylock im Kaufmann von Venedig. Ein Beitrag zur Wurdigung Shakespeares, Berlin 1912.
Pieroth B., Recht und britische Literatur. Von William Shakespeare bis George Orwell, München 2019.
Pietscher A., Jurist und Dichter. Versuch einer Studie über Jhering’s “Kampf um’s Recht” und Shakespeare’s “Kaufmann von Venedig”, Dessau 1881.
Piniński L., Muzyka jako czynnik kultury, Lwów1913.
Piniński L., Shakespeare. Wrażenia i szkice z twórczości poety, t. I–II, Lwów 1924.
Planitz H., Der Schuldbann in Italien, “Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte, Germanistische Abteilung” 1932, nr 52.
Posner R.A., Fried C., Shylock on trial. The Appellate Briefs, Chicago 2013.
Posner R.A., Law and literature: A relation reargued, „Virginia Law Review” 1986, no. 72.
Posner S., Prawo a życie, Warszawa 1900.
Radin M., Secare partis. The early Roman law of execution against a debtor, “American Journal of Philology” 1922, no. 43.
Rubenstein H., Representing Shylock: The performance history of Shakespeare’s Jew as an indicator and instigator of cultural change, “Meliora” 2022, vol. 1(2).
Ryszkiewicz A., Dąbrowski J., Szekspir w plastyce polskiej, Wrocław 1965.
Schamschula E., Das Fleischpfand Mot. J 1161.2 in Volkserzählung und Literatur, “Fabula” 1984, nr 25.
Shakespeare W., The Merchant of Venice, red. M.M. Mahood, Cambridge 1987.
Smith J.O.R., Rodner F.A., Lameda A.V., Law and Justice in William Shakespeare’s The Merchant of Venice, “Revista Venezolana de Legislación y Jurisprudencia” 2022, no. 18.
Sokol B.J. Sokol M., Shakespeare’s legal language. A dictionary, London 2004.
Stirling B., Introduction, [w:] W. Shakespeare, The Merchant of Venice, red. B. Stirling, London 1983.
Tarnawski W., Leon Piniński jako krytyk szekspirowski, „Warszawski Dziennik Narodowy” 1938, vol. 105.
Veraja F., Le originidellacontroversiateologica di censo nel XIII secolo, Roma 1960.
Waśkowski E., Kara wadialna według kodeksu zobowiązań, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1939, nr 2.
Waśkowski E., Teorja wykładni prawa cywilnego. Metodologia dogmatyki cywilistycznej w zarysie, Warszawa 1936.
Weisberg R.H., Lawyers and judges address Shylocks case, [w:] Wrestling with Shylock. Jewish responses to the merchant of Venice, red. E. Nahshon, M. Shapiro, Cambridge 2007.
Weisberg R., Antonio’s legalistic cruelty: interdisciplinarity and The Merchant of Venice, “College Literature” 1998, vol. 25(1).
Zimmermann R., The law of obligations. Roman foundations of the civilian tradition, Oxford 1996.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2024.71.3.87-107
Data publikacji: 2024-12-09 22:19:52
Data złożenia artykułu: 2024-03-05 09:24:54
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Maciej Jońca
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.