Wyślij tekst przez e-mail 
Zarys modelu zaskarżania orzeczeń sądowych wydanych w pierwszej instancji w postępowaniu cywilnym przed sądami federalnymi w Stanach Zjednoczonych. Analiza prawnoporównawcza i postulaty de lege ferenda
Streszczenie w języku polskim
Celem artykułu jest sformułowanie propozycji usprawnienia obecnie funkcjonującego w polskim postępowaniu cywilnym modelu zaskarżania orzeczeń na gruncie rozwiązań obowiązujących w postępowaniu przed sądami federalnymi w Stanach Zjednoczonych. Poprzez analizę treści właściwych ustaw i regulacji niższego stopnia, orzecznictwa sądowego i poglądów doktryny przedstawione zostały najważniejsze aspekty omawianego zagadnienia wraz z porównaniem ich do regulacji obowiązujących w polskim postępowaniu cywilnym. W wyniku przeprowadzonych rozważań wyróżniony został podział środków odwoławczych na przysługujące z mocy prawa oraz wymagające uzyskania zezwolenia sądu, przy czym druga z tych kategorii nie występuje obecnie w polskim postępowaniu cywilnym, a także przedstawiono pod adresem polskiego postępowania cywilnego propozycje de lege ferenda wzorowane na rozwiązaniach amerykańskich, których wprowadzenie mogłoby usprawnić przebieg postępowania.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
LITERATURA
Blackstone W., Commentaries on the Laws of England: Book the Third, Oxford 1768.
Broniewicz W., Dopuszczalność środków odwoławczych w postępowaniu cywilnym ze względu na przedmiot zaskarżenia, „Państwo i Prawo” 1997, z. 5.
Buckland W., Stein P., A Text-Book of Roman Law from Augustus to Justinian, Cambridge 1963.
Crick C., Final Judgment as a Basis for Appeal, “The Yale Law Journal” 1932, vol. 41(4), DOI: https://doi.org/10.2307/791031.
Developments in the Law: The Civil Jury, “Harvard Law Review” 1997, vol. 110(7), DOI: https://doi.org/10.2307/1342177.
Donovan R., Structure and Idea in Bleak House, “ELH” 1962, vol. 29(2), DOI: https://doi.org/10.2307/2871854.
Glenn M., Civil Interlocutory Appeals in Federal Court, “Colorado Lawyer” 2021, no. 5.
Green R., Green D., A New Element in Federal Procedure: Interlocutory Appeals under the New Statute, “American Bar Association Journal” 1959, vol. 45(7).
Gudowski J., Kasacja w postępowaniu cywilnym po zmianach dokonanych ustawami z dnia 12 i 24 maja 2000 r., „Przegląd Sądowy” 2001, nr 2.
Lammon B., Finality, Appealability, and the Scope of Interlocutory Review, “Washington Law Review” 2018, vol. 93(4).
Norman S., Walsh P., The Injunction Rollercoaster, “Litigation” 1995, vol. 21(2).
Proposals for Interlocutory Appeals, “The Yale Law Journal” 1949, vol. 58(7), DOI: https://doi.org/10.2307/792934.
Pułło A., Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki, Warszawa 2002.
Siedlecki W., Świeboda Z., Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2001.
ŹRÓDŁA INTERNETOWE
Circuit Rules for the United States Court of Appeals for the District of Columbia Circuit, https://www.cadc.uscourts.gov/internet/home.nsf/content/Court+Rules+and+Operating+Procedures (dostęp: 16.07.2024).
Communication from the Chief Justice, Supreme Court of the United States Transmitting Amendments to the Federal Rules of Appellate Procedure that have been adopted by the Supreme Court of the United States pursuant to Section 2072 of Title 28, United States Code, 28.04.2021, https://www.govinfo.gov/content/pkg/CDOC-117hdoc30/pdf/CDOC-117hdoc30.pdf (dostęp: 7.07.2024).
Federal Rules of Appellate Procedure, 1.12.2015, https://www.govinfo.gov/content/pkg/CPRT-114HPRT97420/pdf/CPRT-114HPRT97420.pdf (dostęp: 7.07.2024).
Federal Rules of Civil Procedure, 1.12.2016, https://www.govinfo.gov/content/pkg/CPRT-114HPRT22400/pdf/CPRT-114HPRT22400.pdf (dostęp: 7.07.2024).
Wystąpienie RPO do Komisji Ustawodawczej Senatu RP, 14.09.2021, https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/2021-09/Do_Komisji_Ustawodawczej_Senatu_14%2C09.2021_0.pdf (dostęp: 7.07.2024).
Wystąpienie RPO do Ministra Sprawiedliwości, 1.12.2015, https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/Wyst%C4%85pienie%20do%20MS%20termin%2014%20dnia%20na%20apelacj%C4%99%20%281%29.pdf (dostęp: 7.07.2024).
AKTY PRAWNE
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 listopada 1930 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1930, nr 83, poz. 651).
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. 2021, poz. 1805, ze zm.).
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. 2022, poz. 1277, ze zm.).
Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. – Prawo o zgromadzeniach (t.j. Dz.U. 2022, poz. 1389).
Ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019, poz. 1469, ze zm.).
ORZECZNICTWO
Orzeczenie Sądu Okręgowego USA dla Okręgu New Jersey w sprawie Cardona v. General Motors Corp., 939 F. Supp. 351 (D.N.J. 1996).
Wyrok Sądu Apelacyjnego USA dla Szóstego Okręgu Odwoławczego w sprawie Woosley v. Avco Corp., 944 F.2d 313, 317 (6th Cir. 1991).
Wyrok Sądu Apelacyjnego USA dla Siódmego Okręgu Odwoławczego Groves v. United States, 941 F.3d 315 (7th Cir. 2019).
Wyrok Sądu Apelacyjnego USA dla Dziesiątego Okręgu Odwoławczego w sprawie Pimentel & Sons Guitar Makers, Inc. v. Pimentel, 477 F.3d 1151, 1153 (10th Cir. 2007).
Wyrok Sądu Najwyższego USA w sprawie American Ins. Co. v. 356 Bales of Cotton, 26 U.S. 511 (1828).
Wyrok Sądu Najwyższego USA w sprawie Brown Shoe Co., Inc. v. United States, 370 U.S. 294 (1962).
Wyrok Sądu Najwyższego USA w sprawie Budinich v. Becton Dickinson, 486 U.S. 196 (1988).
Wyrok Sądu Najwyższego USA w sprawie Galloway v. United States, 319 U.S. 372 (1943).
Wyrok Sądu Najwyższego USA w sprawie Hamer v. Neighborhood Hous. Servs. of Chicago, 138 S. Ct. 13, 16 (2017).
Wyrok Sądu Najwyższego USA w sprawie McLish v. Roff, 141 U. S. 661, 12 Sup. Ct. 118 (1891).
Wyrok Sądu Najwyższego USA w sprawie Nutraceutical Corp. v. Lambert, 139 S. Ct. 710 (2019).
Wyrok Sądu Najwyższego USA w sprawie Switzerland Assn. v. Horne’s Market, 385 U.S. 23 (1966).
Wyrok Sądu Najwyższego USA w sprawie Weinberger v. Romero-Barcelo, 456 U.S. 305 (1982).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2024.71.2.131-149
Data publikacji: 2024-10-04 19:21:15
Data złożenia artykułu: 2023-10-30 08:54:49
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Franciszek Skawiński
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.