Imiona ukraińskie w przestrzeni antroponimicznej Republiki Czeskiej

Liubov Ostash

Streszczenie w języku polskim


Problem funkcjonowania ukraińskich imion w przestrzeni antroponimicznej Republiki Czeskiej jest dość obszerny i obejmuje wiele kwestii. Artykuł ma na celu ustalić, jak ukraińskie imiona są podawane w czeskich pracach onomastycznych, w szczególności w czeskim słowniku imion Jak se bude vaše dítě jmenovat? autorstwa słynnej czeskiej badaczki Miłosławy Knappowej (2017). Jego najnowsza edycja z 2017 roku obejmuje 17 000 czeskich i obcych form imion. Każde z tych imion (czeskie lub obce) rodzice mają prawo wybrać dla dziecka, jego obecność w wyżej wymienionym słowniku jest wystarczającym powodem do oficjalnego wpisania imienia. Hasła słownika obok obcojęzycznych przedstawiają również ukraińskie odpowiedniki, które są podstawą badania. W artykule w celu porównania wykorzystano materiał obecny w ukraińskich słownikach imion. Analizy ukraińskich imion w czeskim antroponimikonie dokonano drogą wykorzystania metody opisu językoznawczego oraz metody porównawczej i statystycznej. Problem funkcjonowania ukraińskich imion w Republice Czeskiej komplikuje fakt, że język ukraiński posługuje się cyrylicą, a czeski – łaciną. Zasady przekazywania ukraińskich nazw własnych, pisanych cyrylicą, za pomocą zasobów czeskiej grafiki podane są w Przepisach czeskiej pisowni. W artykule stwierdzono, że Przepisy czeskiej pisowni skutecznie przekazują ukraińskie imiona, dzięki czemu mogą być bezpiecznie stosowane. Artykuł analizuje różne problemy, które pojawiają się, gdy ukraińskie imiona są przekazywane za pomocą czeskiej grafiki. Zwrócono uwagę na problem przekazu w imionach ukraińskiej litery г, osobliwości przekazu liter и i і oraz zapisywanie miękkości spółgłosek ukraińskich. Dokonano analizy przekazu ukraińskiej litery є i problemu przeniesienia jotacji w ukraińskich imionach. Wskazano na częstotliwość używania badanych imion w ukraińskim antroponimikonie. Zasugerowano propozycję ewentualnego rozszerzenia repertuaru ukraińskich odpowiedników imion w czeskim słowniku imion w przyszłości. W wyniku dokonanej analizy ustalono, że repertuar imion ukraińskich, który jest reprezentowany w czeskim słowniku imion, jest bardzo bogaty i różnorodny: mieści się w nim 409 męskich imion ukraińskich i 271 żeńskich imion ukraińskich. Spośród nich odnotowano w ukraińskich słownikach imion, odpowiadające im w ukraińskiej pisowni nazwy – 305 imion męskich i 215 żeńskich.


Słowa kluczowe


imię; słownik imion; pisownia; czeski antroponimikon; ukraiński antroponimikon

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Čučka, Pavlo. (2011). Slov'ânsˊkì osobovì ìmena ukraїncìv. Ìstoriko etimologìčnij slovnik. Užgorod: Lìra. [Чучка, Павло. (2011). Слов'янські особові імена українців. Історико-етимологічний словник. Ужгород: Ліра.]

Knappová, Miloslava. (2017). Jak se bude vaše dítě jmenovat? Praha: Academia.

Ministerstvo vnitra České republiky. (2017). Četnost jmen a příjmení. Downloaded from: http://www.mvcr.cz/clanek/cetnost-jmen-a-prijmeni-722752.aspx (access: 05.09.2017).

Pravidla českého pravopisu. (2012). Praha: Academia.

Rusanìvs'kij, Vìtalìj Makarovič (ed.). (2006). Ukraїns'kij orfografìčnij slovnik. Kiїv: Dovìra. [Русанівський, Віталій Макарович (ред.). (2006). Український орфографічний словник. Київ: Довіра.]

Skripnik, Larisa Grigorìvna, Dzâtkìvs'ka, Nìna Pantelejmonìvna (2005). Vlasnì ìmena lûdej. Slovnik-dovìdnik. Kiїv: Naukova dumka. [Скрипник, Лариса Григорівна, Дзятківська, Ніна Пантелеймонівна. (2005). Власні імена людей. Словник-довідник. Київ: Наукова думка.]

Trìjnâk, Ìvan Ìvanovič (2005). Slovnik ukraїns'kih ìmen. Kiїv: Dovìra. [Трійняк, Іван Іванович. (2005). Словник українських імен. Київ: Довіра.]

Ševčenko, Larisa Ìvanìvna (ed.). (2008). Novij slovnik ìnshomovnih slìv. Kiїv: Arìj. [Шевченко, Лариса Іванівна (ред.). (2008). Новий словник іншомовних слів. Київ: Арій.]




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2019.37.2.133-142
Data publikacji: 2019-12-31 19:00:38
Data złożenia artykułu: 2019-02-28 20:04:47


Statystyki


Widoczność abstraktów - 6840
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 1386

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Liubov Ostash

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.