Norwid, Conrad, Trzebiński. Świat myśli indywidualności twórczej a jej stosunek do filozofii

Karol Samsel

Résumé


Celem artykułu jest przedstawienie trzech indywidualnych poglądów na świat Cypriana Norwida, Josepha Conrada oraz Andrzeja Trzebińskiego. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że każda z wymienionych tu indywidualności reprezentuje określoną artystyczną wizję świata, która zyskuje swoją idiomatyczną artykulację pisarską, a wraz z nią osobliwe literackie opracowanie. Przy założeniu, że literatura pozostaje najbogatszą oraz najbardziej wyczerpującą ekspresją poglądu na świat (spośród dostępnych form ekspresji), należy pomimo wszystko zachowywać ostrożność w opisie określonej, pisarskiej wizji świata, gdyż ta – udostępniona za pomocą literackich środków wyrazu i narzędzi literackości – za każdym razem ulegać będzie określonym poetyckim oraz kreacyjnym przetworzeniom, i to aż po granice przejaskrawień czy deformacji.


Mots-clés


indywidualność twórcza; teoria oraz analiza światopoglądu; filozoficzna wizja świata; Cyprian Norwid; Joseph Conrad; Andrzej Trzebiński

Texte intégral :

PDF (Język Polski)

Références


Adamowicz-Pośpiech, Agnieszka. (2016). Autobiografia antykonfesyjna. W: Agnieszka Adamowicz-Pośpiech, Podróże z Conradem. Szkice (s. 11–30). Kraków: Universitas.

Akielewicz, Mikołaj. (1873). Kronika Polska. Gazeta Narodowa, 267, s. 1.

Bloom, Harold. (2002). Wprowadzenie. Medytacja nad pierwszeństwem oraz streszczenie. W: Harold Bloom, Lęk przed wpływem. Teoria poezji (s. 17–64). Kraków: Universitas.

Bloom, Harold, Moynihan, Robert. (2003). Filozofia to wypchany ptak. Literatura na Świecie, 9–10, s. 337–382.

Buczyńska-Garewicz, Hanna. (2005). Język przestrzeni u Heideggera (cz. I). Teksty Drugie, 4, s. 9–28.

Conrad, Joseph. (1968). Do Edwarda Garnetta, Pent Farm, Stanford koło Hythe, Kent, 12 list. 1900. W: Joseph Conrad, Listy (s. 180–181). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Conrad, Joseph. (1972). Dzieła. T. III. Murzyn z załogi „Narcyza”. Opowieść morska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Conrad, Joseph. (1973). Dzieła. T. XIII. Ze wspomnień. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Conrad Joseph. (1974a). Dzieła. T. XVII. Wśród prądów. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Conrad, Joseph. (1974b). Dzieła. T. XXII: Korsarz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Czakon, Dominika. (2015). Gombrowicz i filozofia. Uwagi do koncepcji sztuki pisarza. Kwartalnik Filozoficzny, 1, s. 133–152.

Dąbrowicz, Elżbieta. (2008). Model niestateczny. Studia Norwidiana, 26, s. 231–236.

Fert, Józef. (1982). Anakryza. W: Józef Fert, Norwid – poeta dialogu (s. 8–21). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Forster, Edward Morgan. (1936). W: Edward Morgan Forster, Abinger Harvest (s. 236–264). London: Edward Arnold & Co.

Gasztowtt, Wacław. (1875). Korespondencje Dziennika Pozn. Paryż 26 listopada. Dziennik Poznański, 278, s. 2.

Głowiński, Michał. (1988a). Poetyka immanentna. W: Janusz Sławiński (red.), Słownik terminów literackich (s. 369). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Głowiński, Michał. (1988b). Poetyka sformułowana. W: Janusz Sławiński (red.), Słownik terminów literackich (s. 370). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Januszkiewicz, Michał. (2016). Rozumienie jako powracanie do bycia autentycznego. Martin Heidegger i literatura. Nauki o Wychowaniu, 1(2), s. 70–80.

Krasiński, Zygmunt. (1988). Do Augusta Cieszkowskiego, 111, Rzym, 1848, 16 kwietnia. W: Zygmunt Krasiński, Listy do Augusta Cieszkowskiego, Edwarda Jaroszyńskiego, Bronisława Trentowskiego. T. I (s. 339–342). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Leszczyński, Damian. (2011). E. M. Moore’a „Dowód na istnienie świata zewnętrznego” raz jeszcze. Kwartalnik Filozoficzny, 3, s. 93–124.

Libelt, Karol. (1849). Dopisek do listu otwartego Norwida „Do obywatela Dmochowskiego – rzeźbiarza”. Dziennik Polski, 129, s. 478.

Mickiewicz, Adam. (1955). Dziady cz. III. W: Adam Mickiewicz, Dzieła. T. III. Utwory dramatyczne (s. 119–318). Warszawa: „Czytelnik”.

Mitosek, Zofia. (1986). Przerwana pieśń. O funkcji podkreśleń w poezji Norwida. Pamiętnik Literacki, 3, s. 157–174.

Moore, George Edward. (1990). Dowód na istnienie świata zewnętrznego. W: George Edward Moore, O metodzie filozoficznej (s. 68–85). Warszawa: Klub Otrycki, „Colloquia Communia”, Biuro Informacji Studenckiej RN ZSP.

Najder, Zdzisław. (1965). O „filozofii” Conrada. W: Zdzisław Najder, Nad Conradem (s. 185–203). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Najder, Zdzisław. (1985). Conrad i Rousseau. Koncepcja człowieka i społeczeństwa. Libertas, 2–3, s. 104–124.

Norwid, Cyprian. (1971–1976). Pisma wszystkie. T. I–XI. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Pacukiewicz, Marek. (2011). „Inna tkanina”. Jawne i ukryte w przedmowach Josepha Conrada. Napis, XVII, s. 153–163.

Pieróg, Stanisław. (2004). Filozofia a światopogląd potoczny. W: Anna Jedynak (red.), Zaproszenie do filozofii (s. 39–60). Warszawa: Academica.

Pieróg, Stanisław. (2008). Rozdroża historii filozofii. Rocznik Historii Filozofii Polskiej, 1, s. 7–119.

Pyszczek, Grzegorz. (2016). Floriana Znanieckiego wizja reorganizacji kulturowej. Humaniora, 1(13), s. 51–67.

Rodak, Paweł. (2001). Płomień. O Andrzeju Trzebińskim i jego „Pamiętniku”. W: Andrzej Trzebiński, Pamiętnik (s. 5–36). Warszawa: Iskry.

Rogowska, Marta Ewa. (2012). O intonacyjno-retorycznej roli Norwidowskiej interpunkcji. Studia Norwidiana, 30, s. 23–38.

Russell, Bertrand. (1993). Joseph Conrad. Odra, 9, s. 33–35.

Russell, Bertrand. (1995). Portrety z pamięci. Wartość wolnej myśli. Wrocław: W Kolorach Tęczy.

Rzepczyński, Sławomir. (2017). Dialog „wewnętrzny” w liryce Norwida jako obrona podmiotowości, czyli odwrócona anakreza. W: Sławomir Rzepczyński, O Norwidzie. Syntezy i zbliżenia (s. 245–260). Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej.

Samsel, Karol. (2019). Norwid w Czytelni Polskiej w Paryżu. Prace Filologiczne, 9(12), s. 115–123.

Siewierski, Henryk. (2012). Emigracja przeciw emigracji. W: Henryk Siewierski, Architektura słowa i inne szkice o Norwidzie (s. 170–180). Kraków: Universitas.

Trzebiński, Andrzej. (2001a). Pamiętnik. Warszawa: Iskry.

Trzebiński, Andrzej. (2001b). Pamiętnik [część druga, rok 1937]. Warszawa: Iskry.

Trzebiński, Andrzej. (2017a). Stosunek artysty do rzeczywistości. W: Andrzej Trzebiński, Polska fantastyczna. Szkice, dramat, wiersze (s. 112–117). Łomianki: Wydawnictwo LTW.

Trzebiński, Andrzej. (2017b). Snopek życia i ostu (Z cyklu: „Z walk o współczesną lirykę” nr 1). W: Andrzej Trzebiński, Polska fantastyczna. Szkice, dramat, wiersze (s. 65–72). Łomianki: Wydawnictwo LTW.

Trzebiński, Andrzej. (2017c). Korzenie i kwiaty myśli współczesnej. W: Andrzej Trzebiński, Polska fantastyczna. Szkice, dramat, wiersze (s. 32–40). Łomianki: Wydawnictwo LTW.

Urbanowski, Maciej. (2017). O Andrzeju Trzebińskim. W: Andrzej Trzebiński, Polska fantastyczna. Szkice, dramat, wiersze (s. 245–272). Łomianki: Wydawnictwo LTW.

Warzeszak, Stanisław. (2002). Martina Heideggera filozofia i etyka techniki. Warszawskie Studia Teologiczne, XV, s. 229–250.

Watt, Ian. (1984). Perspektywy ideologiczne: Kurtz a losy wiktoriańskiego postępu. W: Ian Watt, Conrad w wieku dziewiętnastym (s. 171–193). Gdańsk: Wydawnictwo Morskie.

Ziołowicz, Agnieszka. (2017). Epistolarne kreowanie wspólnoty. O listownych rozmowach Cypriana Norwida. W: Łukasz Niewczas (red.), Norwid: listy, listy… (s. 299–316). Lublin: Wydawnictwo KUL.

Znaniecki, Florian. (2013). Polska w kryzysie światowym. W: Florian Znaniecki, Upadek cywilizacji zachodniej (s. 169–174). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2022.40.2.15-47
Date of publication: 2022-12-28 12:58:32
Date of submission: 2022-11-15 18:50:53


Statistiques


Visibilité des résumés - 585
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 381

Indicateurs



Renvois

  • Il n'y a présentement aucun renvoi.


Droit d'auteur (c) 2022, Karol Samsel

Licence Creative Commons
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.