Językowy obraz Araba w polszczyźnie wypowiedzi internetowych

Zofia Justyna Mikońska

Résumé


Artykuł stanowi próbę analizy obrazu Arabów w potocznej odmianie polszczyzny (na przykładzie komentarzy internetowych). Z uwagi na bardzo rzadkie kontakty Polaków z Arabami w przeszłości stereotyp ludności arabskiej nie posiada długiej historii, która mogłaby przyczynić się do pojawienia się utrwalonych form językowych. Obraz Arabów współcześnie jest nadal formowany w wyniku wzrostu liczby Arabów w Europie i powszechnego dostępu do informacji. Celem artykułu było nie tylko sprawdzenie, czy obraz Arabów ma charakter pozytywny czy negatywny, ale także określenie, jakie opinie o nich są wśród Polaków najpowszechniejsze. Cztery profile, które najczęściej pojawiały się w analizowanych materiałach, to stereotyp radykalnej religijności i agresji Arabów, stereotyp dotyczący relacji damsko-męskich w świecie arabskim, stereotyp związany z wyglądem oraz stereotypowe porównania Arabów do zwierząt. Zdecydowana większość tekstów zdradzała niechęć Polaków do Arabów.


Mots-clés


Arabowie; stereotypy językowe; językowy obraz świata

Texte intégral :

PDF (Język Polski)

Références


MATERIAŁY INTERNETOWE/INTERNET SOURCES

Al-Dżazira: Al-Dżazira będzie nadawać na Bałkanach. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/al-dzazira-bedzie-nadawac-na-balkanach-6037438876144257a (dostęp: 17.05.2020).

Arabskie głosy: Arabskie głosy ws. uchodźców w Europie. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/arabskie-glosy-ws-uchodzcow-w-europie-6027693218939521a (dostęp: 17.05.2020).

Francja zakazuje: Francja zakazuje muzułmankom zasłaniania twarzy. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/francja-zakazuje-muzulmankom-zaslaniania-twarzy-6032734655657089a (dostęp: 17.05.2020).

Gdynia: Gdynia. 10-letni Ibrahim uprowadzony. Policja uruchomiła Child Alert. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/gdynia-10-letni-ibrahim-uprowadzony-policja-uruchomila-child-alert-6479551311321217a (dostęp: 17.05.2020).

Imigranci: Imigranci w Europie. Macedonia rozważa budowę ogrodzenia przeciwko uchodźcom. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/imigranci-w-europie-macedonia-rozwaza-budowe-ogrodzenia-przeciwko-uchodzcom-6027693228577921a (dostęp: 17.05.2020).

Irak: Irak: zginęła kolejna „wyzwolona” kobieta. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/irak-zginela-kolejna-wyzwolona-kobieta-6301977370465921a (dostęp: 17.05.2020).

Kurator: Kurator do uczniów: „Brońcie się przed islamem”. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/kurator-do-uczniow-broncie-sie-przed-islamem-6294817128199809a (dostęp: 17.05.2020).

Małżeństwo z ofiarą: Małżeństwo z ofiarą gwałtu już nie zwalnia od kary. Muzułmanie mają duży problem z obyczajowością. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/malzenstwo-z-ofiara-gwaltu-juz-nie-zwalnia-od-kary-muzulmanie-maja-duzy-problem-z-obyczajowoscia-6160407294613633a (dostęp: 17.05.2020).

Muzułmanie w Polsce: Muzułmanie w Polsce. „Życie tutaj jest dżihadem”. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/muzulmanie-w-polsce-zycie-tutaj-jest-dzihadem-6027728982172289a?src01=f1e45 (dostęp: 17.05.2020).

Muzułmański post: Muzułmański post i swojskie flaki. Oto ramadan w wersji polskiej. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/muzulmanski-post-i-swojskie-flaki-oto-ramadan-w-wersji-polskiej-6261919644808833a (dostęp: 17.05.2020).

Na giełdzie: „Na giełdzie stoją 2 muzułmanki”. Zmyślona historia zalewa polski internet. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/na-gieldzie-stoja-2-muzulmanki-zmyslona-historia-zalewa-polski-internet-6140879733274241a (dostęp: 17.05.2020).

Nauczycielka: Nauczycielka w muzułmańskiej chuście. Nie może uczyć w szkole podstawowej. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/nauczycielka-w-muzulmanskiej-chuscie-nie-moze-uczyc-w-szkole-podstawowej-6250227942017153a (dostęp: 17.05.2020).

Oryginalny pomysł: Oryginalny pomysł Bogusława Liberadzkiego. „Wprowadzić jedną godzinę języka arabskiego”. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/oryginalny-pomysl-boguslawa-liberadzkiego-wprowadzic-jedna-godzine-jezyka-arabskiego-6133974890190465a (dostęp: 17.05.2020).

Polacy powinni: Polacy powinni się za to wstydzić? Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/polacy-powinni-sie-za-to-wstydzic-6037722248221825a (dostęp: 17.05.2020).

Prawo islamskie: Prawo islamskie pozwala „lekko” uderzyć żonę. Rezultaty są straszne. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/prawo-islamskie-pozwala-lekko-uderzyc-zone-rezultaty-sa-straszne-6369533806503553a (dostęp: 17.05.2020).

Radykalizacja: Radykalizacja muzułmańskich dzieci już w przedszkolu. Groziły innym dzieciom. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/radykalizacja-muzulmanskich-dzieci-juz-w-przedszkolu-grozily-innym-dzieciom-6157784529254529a (dostęp: 17.05.2020).

Salman Rushdie: Salman Rushdie: czas skończyć z zaślepieniem wobec dżihadyzmu. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/salman-rushdie-czas-skonczyc-z-zaslepieniem-wobec-dzihadyzmu-6131408835086465a (dostęp: 17.05.2020).

Spór o muzułmanki: Spór o muzułmanki w burkini na basenie. Pływalnie wymagają określonych strojów kąpielowych z troski o higienę. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/spor-o-muzulmanki-w-burkini-na-basenie-plywalnie-wymagaja-okreslonych-strojow-kapielowych-z-troski-o-higiene-6027665649644673a (dostęp: 17.05.2020).

Władze Poznania: Władze Poznania udostępnią lokal Arabom. Imam poznańskich muzułmanów nie kryje zaskoczenia. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/wladze-poznania-udostepnia-lokal-arabom-imam-poznanskich-muzulmanow-nie-kryje-zaskoczenia-6025257837720193a (dostęp: 17.05.2020).

Włosi za zakazem: Włosi za zakazem noszenia burek w miejscach publicznych. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/wlosi-za-zakazem-noszenia-burek-w-miejscach-publicznych-6037438859620993a (dostęp: 17.05.2020).

Wyhodujemy radykałów: „Wyhodujemy radykałów”. Polski muzułmanin o terroryzmie i uchodźcach. Pobrano z: https://wiadomosci.wp.pl/wyhodujemy-radykalow-polski-muzulmanin-o-terroryzmie-i-uchodzcach-6131011166554241a (dostęp: 17.05.2020).

BIBLIOGRAFIA/REFERENCES

Bartmiński, Jerzy. (1990). Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata. W: Jerzy Bartmiński (red.), Językowy obraz świata (s. 109–127). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Bartmiński, Jerzy. (2009). Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Bartmiński, Jerzy. (2012). Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Doroszewski, Witold (red.). (1958–1969). Słownik języka polskiego. T. I–XI. Warszawa: PWN. [SJPDor]

Dubisz, Stanisław (red.). (2003). Uniwersalny słownik języka polskiego. T. I–IV. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. CD-ROM. [USJP]

Gajda, Stanisław. (1982). Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym. Warszawa–Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Górak-Sosnowska, Katarzyna. (2007). Perspektywy świata arabskiego w kontekście Milenijnych Celów Rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Petit.

Grzenia, Jan. (2000). Komunikacja językowa w Internecie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Jabłońska, Marta. (2018). Człowiek w cyberprzestrzeni. wprowadzenie do psychologii Internetu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Kaczorowski, Bartłomiej (red.). (2009). Encyklopedia powszechna PWN. T. II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. [EPWN]

Kita, Małgorzata, Loewe, Iwona (red.). (2016). Język w internecie. Antologia. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Kurdyła, Tomasz. (2014). Jak Hauczok z Kapconem – rzecz o gwarowych przezwiskach mieszkańców sąsiednich wsi. W: Elżbieta Rudnicka-Fira, Marzena Błasiak-Tytuła (red.), Język w środowisku wiejskim. T. II: Gwara – społeczeństwo – kultura (s. 105–120). Kraków: Wydawnictwo Collegium Columbinum.

Kurdyła, Tomasz, Liszka, Magdalena, Zachacz, Magdalena. (2015). Słowniczek gwarowych przezwisk sąsiedzkich z Polski południowo-wschodniej. W: Małgorzata Pachowicz (red.), Żywa gwara. Rozważania o gwarach polskich na początku XXI wieku (s. 37–68). Tarnów: Wydawnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.

Media online. Pobrano z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_053_17.PDF (dostęp: 17.05.2020).

Niewiara, Aleksandra. (2000). Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI–XIX wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Nydell, Margaret Kleffner. (2018). Understanding Arabs: A Guide for Modern Times. Boston: Nicholas Brealy Publishing.

Omyła-Rudzka, Małgorzata. (2012). Komunikat z badań. Stosunek Polaków do innych narodów. Pobrano z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/K_022_12.PDF (dostęp: 17.05.2020).

Omyła-Rudzka, Małgorzata. (2017). Komunikat z badań. Stosunek do innych narodów. Pobrano z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_021_17.PDF (dostęp: 17.05.2020).

Omyła-Rudzka, Małgorzata. (2019). Komunikat z badań. Stosunek do innych narodów. Pobrano z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_017_19.PDF (dostęp: 17.05.2020).

Oskiera, Agnieszka. (2011). Stereotyp Araba w świetle badań ankietowych. Białostockie Archiwum Językowe 11, s. 147–159.

Pisarkowa, Krystyna. (1976). Konotacje semantyczne nazw narodowości. Zeszyty Prasoznawcze, 1(67), s. 5–26.

Pyżalski, Jacek. (2012). Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Strzeszewski, Michał. (2005). Komunikat z badań. Stosunek do innych narodów. Pobrano z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2005/K_001_05.PDF (dostęp: 17.05.2020).

Strzeszewski, Michał. (2007). Komunikat z badań. Sympatia i niechęć do innych narodów. Pobrano z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2007/K_144_07.PDF (dostęp: 17.05.2020).

Strzeszewski, Michał. (2008). Komunikat z badań. Stosunek Polaków do innych narodów. Pobrano z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2008/K_193_08.PDF (dostęp: 20.05.2020).

Switat, Mustafa. (2015). Społeczność arabska w Polsce. Fakty i mity. Raport z badań terenowych. Przegląd Orientalistyczny, 3–4, s. 223–233.

Switat, Mustafa. (2017). An “Alien” or a Stranger Indeed? Acta Universitatis Sapientiae. Social Analysis, 7, s. 41–58.

Switat, Mustafa. (2018). Polsko-arabskie podróże. Stracone szanse i profity. Przegląd Orientalistyczny, 1–2, s. 115–126.

Tyrpa, Anna. (2011). Cudzoziemcy i obce kraje w dialektach polskich. Kraków: Wydawnictwo Lexis.

Urbańczyk, Stanisław (red.). (1978). Encyklopedia wiedzy o języku polskim. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. [EWoJP]

Versteegh, Kees, Eid, Mushira, Elgibali, Alaa, Woidich, Manfred, Zaborski, Andrzej (red.). (2006–2009). Encyclopedia of Arabic Language and Linguistics. Vol. I–V. Leiden–Boston: Brill. [EALL]

Wądołowska, Katarzyna. (2010). Komunikat z badań. Stosunek Polaków do innych narodów. Pobrano z: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2010/K_012_10.PDF (dostęp: 17.05.2021).

Wilkoń, Aleksander. (1987). Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny. Katowice: Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Winiarska, Justyna. (2020). Niechciani obcy – imigranci w świetle komentarzy internetowych. LingVaria, 2(30), s. 159–174.

Zgółkowa, Halina (red.). (1994–2005). Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny. T. I–L. Poznań: Wydawnictwo „Kurpisz”. [PSWP]

Żmigrodzki, Piotr (red.). Wielki słownik języka polskiego. Pobrano z: https://wsjp.pl/ (dostęp: 17.05.2020). [WSJP]




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2021.39.2.177-194
Date of publication: 2021-12-27 11:14:32
Date of submission: 2021-09-28 22:03:25


Statistiques


Visibilité des résumés - 1214
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 3511

Indicateurs



Renvois

  • Il n'y a présentement aucun renvoi.


Droit d'auteur (c) 2021, Zofia Justyna Mikońska

Licence Creative Commons
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.