Masquer
Afficher tout
Envoyer cet article par courriel 
O „Damianie Capenece” Aleksandra Świętochowskiego. Zmagania z legendą
Résumé
Celem artykułu jest analiza debiutanckiego cyklu nowelistycznego O życie Aleksandra Świętochowskiego, ze szczególnym uwzględnieniem utworu otwierającego tom. Rozważania koncentrują się na opowiadaniu Damian Capenko, ukazując jego związek ze światopoglądem drugiej połowy XIX wieku, literaturą tendencyjną. Autor proponuje interpretację utworu w świetle Dumań pesymisty, wcześniejszego cyklu wypowiedzi publicystycznych Świętochowskiego, jednego z najwybitniejszych twórców literatury pozytywizmu w Polsce. W wyniku przeprowadzonych analiz wyjaśniony zostaje związek tekstów z początkowymi ideami programu polskiego pozytywizmu, a także pozorna niespójność artystyczna cyklu.
Mots-clés
Texte intégral :
PDF (English)Références
Sources
Świętochowski, Aleksander. (1878). Karl Krug. Nowiny, 117–118, 121.
Świętochowski, Aleksander. (1879a). Chawa Rubin. Nowiny, 11–17.
Świętochowski, Aleksander. (1879b). Damian Capenko. Nowiny, 60–66.
Świętochowski, Aleksander. (1879c). O życie. Warszawa: [s.n.].
Świętochowski, Aleksander. (1880). Klemens Boruta. Nowiny, 3, 10, 17, 24, 31, 38, 45, 52, 59.
Świętochowski, Aleksander. (1896). Pisma. T. 1: Obrazki powieściowe. Kraków: Wydawnictwo I. Anczyca i Spółki.
Świętochowski, Aleksander. (2002). Dumania pesymisty. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
References
Borkowska, Grażyna. (2001). Arystokratyczny liberalizm Aleksandra Świętochowskiego. Teksty Drugie, 2, pp. 101–113.
Borkowska, Grażyna, (2005). Kwestia żydowska w XIX wieku. Słownik (wybranych) pojęć.
In: Bogdan Mazan (ed.), Pozytywizm i negatywizm. My i wy po stu latach(pp. 223–246). Łódź: Wydawnictwo Biblioteka Mateusz Poradecki.
Fita, Stanisław. (2001). Aleksander Świętochowski w kraju dzieciństwa i młodości.
In: Grażyna Borkowska, Jacek Wójcicki (eds.), Pogranicza literatury. Księga ofiarowana profesorowi Januszowi Maciejewskiemu na jego siedemdziesięciolecie (pp. 111–121).Warszawa: Instytut Badań Literackich.
Jasińska, Joanna. (2002). Śmierć ideału? Obraz śmierci w opowiadaniach Aleksandra Świętochowskiego. In: Ewa Paczoska (ed.), Śmierć w literaturze i kulturze drugiej połowy XIX wieku (pp. 11–25). Warszawa: Wydział Polonistyki UW.
Kulczycka-Saloni, Janina. (1985). Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu. Wrocław: Ossolineum.
Krasicki, Ignacy. (1779). Jagnię i wilcy. In: Krasicki, Ignacy. Bajki i przypowieści na cztery części podzielone. Warszawa: Nakładem i drukiem Michała Grölla .
Mazan, Bogdan. (2001). Antologia wypowiedzi o Świętochowskim i jego twórczości.
In: Bogdan Mazan, Zbigniew Przybyła (eds.), Świętochowski i rówieśnicy: Kotarbiński, Urbanowska, Zalewski (pp. 29–39). Częstochowa–Łódź: Księgarnia Akademicka.
Mazan, Bogdan.(2016). Kim był Stefan Żeromski dla Posła Prawdy? In: Zdzisław Jerzy Adamczyk (ed.), Stefan Żeromski. Kim był? Kim jest? (pp. 301–320). Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Moroz-Grzelak, Lilla. (2011). Bracia Słowianie. Wizje wspólnoty a rzeczywistość. Warszawa: Wydawnictwo PAN.
Obsulewicz, Beata Katarzyna. (2009). „Niebałamucona wrażliwość”. Pisarze okresu pozytywizmu o filantropii i miłosierdziu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Osiński, Dawid Maria. (2011). Aleksander Świętochowski w poszukiwaniu formy. Biografia myśli. Warszawa: Wydawnictwo UW.
Płachecki, Marian. (2011). 15 stycznia 1872. In: Krzysztof Stępnik, Monika Gabryś (eds.), Aleksander Świętochowski (pp. 27–47). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Rybka, Aleksandra. (2014). Biedna Żydówka, nieszczęśliwa piękność, bezwzględna żona, wyzwolona indywidualistka. Portrety kobiet w twórczości literackiej Aleksandra Świętochowskiego. In: Maria Korybut-Marciniak, Marta Zbrzeźniak (eds.), „Portret kobiecy”. Polki w realiach epok (pp. 231–243). Łódź–Olsztyn: Stara Szuflada.
Sandler, Samuel. (1965). Wstęp. In: Aleksander Świętochowski, Nowele i opowiadania (pp. V–CXIII). Wrocław: Ossolineum.
Sienkiewicz, Henryk. (1881). O naturalizmie w powieści. Niwa, 2, pp. 59–101.
Sulimierski, Filip, Walewski, Władysław (eds.). (1880–1914). Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1–15. Warszawa: nakładem Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego.
Stępnik, Krzysztof, Gabryś, Monika (eds.). (2011). Aleksander Świętochowski. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Szargot, Barbara. (2001). Na północ od Edenu. Wokół „Chawy Rubin” Aleksandra Świętochowskiego. In: Bogdan Mazan, Zbigniew Przybyła (eds.), Świętochowski i rówieśnicy: Kotarbiński, Urbanowska, Zalewski (pp. 71–78). Kraków: Księgarnia Akademicka.
Tarnowski, Stanisław. (1881). Z najnowszych powieści polskich. Niwa, 20, pp. 31–38.
Wróblewski, Romuld. (1998). Barcie, kłody, kószki i ule polskie. Nowy Sącz: Sądecki Bartnik.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2020.38.1.57-68
Date of publication: 2020-12-21 11:38:48
Date of submission: 2020-04-15 14:31:06
Statistiques
Indicateurs
Renvois
- Il n'y a présentement aucun renvoi.
Droit d'auteur (c) 2020, Beata Obsulewicz-Niewińska
Ce(tte) œuvre est mise à disposition selon les termes de la Licence Creative Commons Attribution 4.0 International.