Leopold Skulski – the Minister of the Internal Affairs in the Government of National Defense Led by Wincenty Witos: July 24, 1920 – June 28, 1921

Waldemar Kozyra

Abstract


Leopold Skulski was born on November 3 (according to the Julian calendar, November 15), 1877, in Zamość, in an impoverished noble and intellectual family. He was a pharmacist and chemical engineer. In the Legislative Sejm, he headed the club of the National People’s Union. From December 13, 1919 to June 9, 1920, he was the president of the Council of Ministers. On July 24, 1920, in the Government of National Defense led by Wincenty Witos, he became the Minister of the Internal Affairs and also a member of the State Defense Council. During the Polish-Bolshevik war of 1920, he headed the most important civil department in the country – the administration of internal affairs – and, as a result, was the head of the “internal front”. After leaving the government on June 28, 1921, he was, among others, member of the State Tribunal (1925–1928), president of the Polish Radio and president of the Association of Żyrardów Plants. After September 17, 1939, he was arrested and shot by the Soviet authorities in unknown circumstances. Probably buried in Kuropaty in Belarus.


Keywords


Leopold Skulski; government; Minister of the Internal Affairs; administration of internal affairs; Polish-Bolshevik war; internal front

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Źródła archiwalne, biblioteczne, drukowane

Archiwum Akt Nowych:

– Kancelaria Cywilna Naczelnika Państwa,

– Komenda Główna Policji Państwowej, Dopływy z b. Centralnego Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i b. Centralnego Archiwum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej,

– Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Dopływy z b. Centralnego Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i b. Centralnego Archiwum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej,

– Prezydium Rady Ministrów, Posiedzenia Rady Ministrów,

– Prezydium Rady Ministrów, Rektyfikaty,

– Prezydium Rady Ministrów, Spis protokołów posiedzeń Rady Ministrów.

Archiwum Państwowe w Lublinie, Wydział Społeczno-Polityczny

Biblioteka Narodowa w Warszawie, sygn. akc. 6797, s. 17, J. Osmołowski, Wspomnienia z lat 1914–1921, t. 4: Lata 1920–1921.

Biblioteka Sejmowa, Sejm Ustawodawczy:

– Przemówienie min. L. Skulskiego w sprawie zniesienia stanu wyjątkowego,

– Sprawozdanie stenograficzne,

– Wystąpienie ministra L. Skulskiego w sprawie zniesienia stanu wyjątkowego,

– Wystąpienie premiera Wincentego Witosa przed sejmem,

– Wystąpienie wiceministra spraw wewnętrznych J. Kuczyńskiego w sprawie zniesienia cenzury,

– Zatargi strajkowe.

Derżawnyj Archiw Ternopilskoj Obłasti, Zespół Urzędu Wojewódzkiego Tarnopolskiego, Wydział Prezydialny – Oddział Bezpieczeństwa Publicznego.

Derżawnyj Archiw Wołynskoj Obłasti, Zarząd Cywilny Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego.

Dział nieurzędowy: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych – objęcie powiatów uwolnionych od inwazji na prawym brzegu Wisły przez starostów i Policję Państwową (M.P. 20.08.1920, nr 188).

Dział nieurzędowy: MSW komunikuje – powrót do powiatów płońskiego, płockiego, pułtuskiego, radzymińskiego, nowomińskiego, lubelskiego, węgrowskiego sokołowskiego, siedleckiego, radzyńskiego, garwolińskiego, łukowskiego, lubartowskiego dozwolony jest bez ograniczeń (M.P. 25.08.1920, nr 192).

Dział nieurzędowy: odejście J. Kuczyńskiego z MSW (M.P. 8.11.1921, nr 254).

Dział nieurzędowy: z Rady Ministrów (M.P. 30.10.1920, nr 247).

Dział urzędowy – zwolnienie L. Skulskiego z funkcji ministra spraw wewnętrznych, 28.06.1921 (M.P. 30.06.1921, nr 145).

Grabski S., Pamiętniki, do druku przygotował i wstępem opatrzył W. Stankiewicz, t. 1, Warszawa 1989.

Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 1921, nr 16, poz. 93.

Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 1921, nr 115, poz. 762; nr 117, poz. 768.

Ruch służbowy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (M.P. 12.11.1920, nr 257).

Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie organizacji i zasad urzędowania ministerstw (M.P. 5.11.1920, nr 251).

Rozporządzenie Rady Ministrów z 18 marca 1921 r. w przedmiocie statutów organizacyjnych Ministerstw i Urzędów Centralnych. Statut ministerstwa Spraw Wewnętrznych (M.P. 1.04.1921, nr 74).

Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. RP 1921, nr 44, poz. 267).

Prasa

„Gazeta Warszawska” 25.07.1920, nr 201; 15.08.1920, nr 222.

„Głos Lubelski” 1.08.1920, nr 207; 3.08.1920, nr 210; 5.08.1920, nr 290.

Literatura

Gabinety Drugiej Rzeczypospolitej, red. J. Faryś, J. Pajewski, Szczecin–Poznań 1991.

Gierowska-Kałłaur J., Zarząd Cywiny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920), Warszawa 2003.

Gomółka K., Między Polską a Rosją. Białoruś w koncepcjach ugrupowań politycznych 1918–1922, Warszawa 1994.

Hausner R., Pierwsze dwudziestolecie administracji spraw wewnętrznych, Warszawa 1939.

Jachymek J., Leopold Skulski – prezydent ministrów i minister spraw wewnętrznych, [w:] W służbie Klio… Księga poświęcona pamięci Profesora Tadeusza Radzika, red. J. Kłapcio, W. Kozyra, G. Kuprianowicz, R. Litwiński, M. Mazur, M. Sioma, R. Wysocki, Lublin 2012.

Kot Ł., Zamojski rodowód premiera Leopolda Skulskiego, „Archiwariusz Zamojski” 2006.

Kozłowski M., Między Sanem a Zbruczem. Walki o Lwów i Galicję Wschodnią 1918–1919, Kraków 1990.

Kozyra W., Polityka administracyjna ministrów spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918–1939, Lublin 2009.

Kozyra W., Polityka Ministra Wnutrisznich Spraw Polskoji Respubliky szczodo schidnych kresiw u 1918–1926 rr., [w:] Ucrainica–Polonica, red. J. Tereszczenko, vol. 2, Kyjiw–Żytomyr 2005.

Kozyra W., Urząd wojewody lubelskiego w latach 1919–1939. Sto lat funkcjonowania w różnych ustrojach politycznych i administracyjnych, Lublin 2019.

Kozyra W., Urząd Wojewódzki w Lublinie w latach 1919–1939, Lublin 1999.

Kozyra W., Ustawowe uprawnienia ministrów spraw wewnętrznych i zarys ich realizacji w Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918–1939, [w:] Państwo – władza – społeczeństwo w dwudziestym wieku, red. W. Kozyra, „Res Historia” 2004, nr 16.

Kozyra W., Ziemia Wołyńska w okresie funkcjonowania administracji Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich i Zarządu Cywilnego Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego (1919–1921), [w:] Ucrainica–Polonica, red. J. Tereszczenko, H. Stoński, vol. 1, Kijiw–Żytomyr 2004.

Krajewski Z., „Bunt” gen. Żeligowskiego i zajęcie Wilna, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1991, t. 41, nr 1.

Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, red. J.M. Majchrowski, współpr. G. Mazur, K. Stepan, Warszawa 1994.

Ministrowie Polski Niepodległej 1918–1945, red. M. Baumgart, H. Walczak, A. Wątor, Szczecin 2001.

Nowy rząd przed Sejmem. Deklaracje partii, „Gazeta Warszawska” 25.07.1920, nr 201.

Pajewski J., Budowa Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1926, Poznań 2007.

Powrót władz i urzędów, „Gazeta Warszawska” 20.08.1920, nr 227.

Prezydenci i premierzy Drugiej Rzeczypospolitej, red. A. Chojnowski, P. Wróbel, Wrocław 1992.

Stepan K., Skulski Leopold, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 38/4, z. 159, Warszawa 1998.

Suleja W., Kresy Wschodnie w myśli politycznej polskiej irredenty w okresie popowstaniowym (1864–1914), [w:] Między polską etniczną a historyczną. Polska myśl polityczna XIX i XX wieku, red. W. Wrzesiński, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1988.

Szczepański J., Społeczeństwo Polski w walce z najazdem bolszewickim 1920 roku, Warszawa–Pułtusk 2000, DOI: https://doi.org/10.1353/imp.2000.0053.

Szczepański J., Stanowisko polskich partii politycznych wobec wojny w latach 1919–1920 z Rosją Sowiecką, [w:] Państwo – władza – społeczeństwo w dwudziestym wieku, red. W. Kozyra, „Res Historica” 2004, nr 16.

Witkowski W., Historia administracji w Polsce 1764–1989, Warszawa 2007.

Wojewodowie białostoccy, red. K. Stychowicz, J. Wasilewski, Białystok–Warszawa 2019.

Wyszczelski L., Bitwa na przedpolach Warszawy, Warszawa 2000.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2021.76.253-275
Date of publication: 2021-12-31 14:52:49
Date of submission: 2020-12-19 18:02:00


Statistics


Total abstract view - 882
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 469

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2021 Waldemar Kozyra

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.