Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Ochrona światowego dziedzictwa kulturalnego i jej znaczenie podczas konfliktów zbrojnych
Streszczenie w języku polskim
Niniejszy artykuł wpisuje się w tematykę dotyczącą ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego. Ochrona ta stała się przedmiotem ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej w Poznaniu 20 czerwca 2022 roku pt. „Rola organizacji międzynarodowych w ochronie światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego. Refleksje na tle jubileuszu 50-lecia przyjęcia Konwencji UNESCO o ochronie światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego”. Autorka porusza zagadnienia cywilno-wojskowej ochrony dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego. Stąd w artykule odniesiono się do Konwencji haskiej z 1954 roku na temat ochrony dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego i Protokołu ją zmieniającego. Tematyka ta zyskuje na aktualności również dzisiaj w kontekście trwającej wojny w Ukrainie. Ponadto podjęta została tematyka dyplomacji jako narzędzia służącego do tworzenia regulacji zabezpieczających dobra kultury przed zniszczeniem oraz opisano rolę organizacji międzynarodowych podejmujących to wyzwanie. Wreszcie przedstawiono rolę Polski i innych państw zaangażowanych w proces ratowania dóbr kultury w walczącej Ukrainie.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bach-Gałecka D., Zasady współczesnych konfliktów zbrojnych. Stany Zjednoczone Ameryki wobec haskiej Konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, [w:] Ochrona dziedzictwa kultury w konfliktach zbrojnych w świetle prawa międzynarodowego i krajowego. 60 lat Konwencji Haskiej i 15 lat jej Protokołu II, red. E. Mikos-Skuza, K. Sałaciński, Warszawa 2015.
Bazhenova H., Ochrona dziedzictwa kulturowego Ukrainy w czasie wojny, 27.04.2022, https://ies.lublin.pl/komentarze/ochrona-dziedzictwa-kulturowego-ukrainy-w-czasie-wojny (dostęp: 22.10.2023).
Bertoni K., Praktyka dyplomatyczna i konsularna, cz. 1, Kraków 1947.
Blokker N., International Organizations, [w:] An Introduction to Public International Law, ed. C. Rose et al., Cambridge 2022. DOI: 10.1017/9781108377232.011
Blokker N., Dam-de-Jong D., Law on the Use of Force, [w:] An Introduction to Public International Law, ed. C. Rose et al., Cambridge 2022. DOI: 10.1017/9781108377232.015
Charymska E. (oprac.), Ochrona dóbr kulturalnych podczas konfliktu zbrojnego w prawie międzynarodowym. Ograniczenia i zadania sił zbrojnych, https://www.wojsko-polskie.pl/u/1a/f0/1af0732a-c9be-4392-8ccf-4f99506c1fc8/ochronakultury.pdf (dostęp: 22.10.2023).
Czaja J., Kulturowe czynniki bezpieczeństwa, Kraków 2008.
Drugi Protokół do Konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, podpisanej w Hadze dnia 14 maja 1954 roku, sporządzony w Hadze dnia 26 marca 1999 roku (Dz.U. 2012 poz. 248).
Heinsch R., International Humanitarian Law, [w:] An Introduction to Public International Law, ed. C. Rose et al., Cambridge 2022. DOI: 10.1017/9781108377232.016
Henckaerts J.-M., Studium poświęcone międzynarodowemu prawu humanitarnemu: wkład w zrozumienie i poszanowanie zasad prawa dotyczących konfliktu zbrojnego, https://www.icrc.org/en/doc/assets/files/other/pol-irrc_857_henckaerts.pdf (dostęp: 22.10.2023).
Jaskanis A., Laszuk A., Wrede M., Gromadzenie, wymiana i udostępnianie informacji o dobrach kultury przechowywanych w archiwach, bibliotekach i muzeach, „Teki Archiwalne. Seria Nowa” 2004, vol. 8, nr 30.
Konwencja o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego wraz z regulaminem wykonawczym do tej Konwencji oraz Protokół o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, podpisane w Hadze dnia 14 maja 1954 roku (Dz.U. 1957 nr 46 poz. 212).
Konwencje o ochronie ofiar wojny, podpisane w Genewie dnia 12 sierpnia 1949 roku (Dz.U. 1956 nr 38 poz. 171).
Kukułka J., Teoria stosunków międzynarodowych, Warszawa 2000.
Marks S., Freeman W.C., Diplomacy, https://www.britannica.com/topic/diplomacy (dostęp: 22.10.2023).
Mikos-Skuza E., Współczesna interpretacja prawa okupacji wojennej a ochrona dóbr kultury, [w:] Ochrona dziedzictwa kultury w konfliktach zbrojnych w świetle prawa międzynarodowego i krajowego. 60 lat Konwencji Haskiej i 15 lat jej Protokołu II, red. E. Mikos-Skuza, K. Sałaciński, Warszawa 2015.
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ochrona zabytków, https://www.gov.pl/web/kultura/ochrona-zabytkow (dostęp: 22.10.2023).
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie – podsumowanie działań w 2022 roku, 29.12.2022, https://nid.pl/2022/12/29/centrum-pomocy-dla-kultury-na-ukrainie-podsumowanie-dzialan-w-2022-roku (dostęp: 22.10.2023).
Navari C., Great Power Diplomacy, [w:] The SAGE Handbook of Diplomacy, eds. C.M. Constantinou, P. Kerr, P. Sharp, London 2016. DOI: 10.4135/9781473957930.n23
Olchowski J., Wiarygodność organizacji międzynarodowych w obliczu inwazji Rosji na Ukrainę (część 1), 30.09.2022, https://ies.lublin.pl/komentarze/wiarygodnosc-organizacji-miedzynarodowych-w-obliczu-inwazji-rosji-na-ukraine-czesc-1 (dostęp: 22.10.2023).
Polkowska M., Stały Trybunał Arbitrażowy (Haga 1907), [w:] Prawo międzynarodowe i sądownictwo. Wybór źródeł, Warszawa 2022.
Protokoły dodatkowe do Konwencji genewskich z 12 sierpnia 1949 roku, dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych (Protokół I) oraz dotyczący ochrony ofiar niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych (Protokół II), sporządzone w Genewie dnia 8 czerwca 1977 roku (Dz.U. 1992 nr 41 poz. 175).
Przyborowska-Klimczak A., Konwencja Organizacji Państw Amerykańskich o ochronie archeologicznego, historycznego i artystycznego dziedzictwa narodów amerykańskich, „Ochrona Zabytków” 1980, nr 3.
Rutkowska P., Ochrona dóbr kultury w niemiędzynarodowych konfliktach zbrojnych, „Świat Idei i Polityki” 2018, vol. 17. DOI: 10.15804/siip201807
Sutor J., Prawo dyplomatyczne i konsularne, Warszawa 2012.
Treaty on the Protection of Artistic and Scientific Institutions and Historic Monuments (Roerich Pact), Washington, 15 April 1935, https://ihl-databases.icrc.org/en/ihl-treaties/roerich-pact-1935 (dostęp: 22.10.2023).
White N.D., The Law of International Organizations, New York 2005.
Zwanenburg M., The Requirement of Effective Control in the Law of Occupation, [w:] Military Operations and the Notion of Control Under International Law: Liber Amicorum Terry D. Gill, eds. R. Bartels, J.C. van den Boogaard, P.A.L. Ducheine, E. Pouw, J. Voetelink, The Hague 2021. DOI: 10.1007/978-94-6265-395-5_13
Żarkowski P., Ochrona dóbr kultury w czasie wojny w świetle prawa międzynarodowego, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2016, nr 3.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2023.78.155-170
Data publikacji: 2023-12-22 10:44:27
Data złożenia artykułu: 2023-03-18 15:33:21
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2023 Małgorzata Polkowska
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.