Kto jest szczupakiem w czeskim stawie? Metafora pojęciowa polityka to staw w czeskim dyskursie politycznym

Ekaterina Rycheva

Streszczenie w języku polskim


W artykule poddano analizie metafory pojęciowe polityka to staw, polityka to karp i polityka to szczupak, obecne w czeskim dyskursie politycznym. Badanie przeprowadzono odwołując się do teorii metafory pojęciowej oraz zasad etnolingwistyki i lingwistyki kognitywnej. Pokazano, jak te metafory pojęciowe funkcjonują w czeskim językowym obrazie świata i jakie aspekty domen źródłowych wykorzystywane są w portretowaniu domen docelowych (polityki i polityków). Metafora polityka to staw pomaga w przedstawieniu problematycznej i wymagającej zmian sytuacji w polityce krajowej. Metafor polityka to staw, polityka to karp i polityka to szczupak zazwyczaj używa się, by zbudować przydatną w dyskursie politycznym opozycję „przyjaciel-wróg”. Metafora polityka to karp uwypukla bierność i lenistwo polityków, a także ich niechęć i niezdolność do wprowadzania zmian. Metafora polityka to szczupak może wskazywać zarówno na pozytywne cechy polityków (aktywność, energię, podejmowanie inicjatyw), jak i ich cechy negatywne (chciwość, egoizm, okrucieństwo). Stosowanie kulturowo uwarunkowanych metafor pozwala politykom ustanowić bliską relację z odbiorcami w celu poszerzenie kręgu swoich wyborców.

 


Słowa kluczowe


etnolingwistyka; lingwistyka kognitywna; dyskurs polityczny; polityka czeska; metafora pojęciowa; mapowanie metaforyczne; światopogląd językowy; strategia mowy; polityka; staw; karp; szczupak

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Bartmiński, Jerzy. 1990. (ed.). Językowy obraz świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Budaev, Eduard V. and Anatolij P. Chudinov. 2006. Metafora v politicheskom interdiskurse. Ekaterinburg.

Charteris-Black, Jonathan. 2019. Metaphors of Brexit. No Cherries on the Cake? Cham: Palgrave Macmillan.

Gibbs, Raymond W. Jr. 2019. Metaphor Wars: Conceptual Metaphors in Human Life. Cambridge: Cambridge University Press.

Jaklová, Alena. 1996. Několik poznámek k rybářskému slangu a k rybářské terminologii. Naše řeč 79(1): 15–20.

Faryno, Jerzy. 1999. Neskol'ko obshchih soobrazhenij po povodu konceptov «gryaznyj/čistyj». Studia litteraria Polono-Slavica. T. 4. Utopia czystości i góry śmieci. 59–62. Warszawa: SOW.

Kövecses, Zoltán. 2010. Metaphor: A Practical Introduction. Oxford: Oxford University Press.

Lakoff, George. 1993. The contemporary theory of metaphor. In: Andrew Ortony (ed.) Metaphor and Thought. 202–251. Cambridge: Cambridge University Press.

Lakoff, George. 2009. The Political Mind: A Cognitive Scientist's Guide to Your Brain and Its Politics. New York: Penguin Books.

Lakoff, George. 2016. Moral Politics. How Liberals and Conservatives Think. Chicago: The University of Chicago Press.

Lakoff, George and Mark Johnson. 1980. Metaphors We Live By. Chicago: The University of Chicago Press.

Langacker, Ronald W. 2008. Cognitive Grammar: A Basic Introduction. Oxford: Oxford University Press.

Johnson, Mark. 1987. The Body in the Mind: The Bodily Basis of Meaning, Imagination, and Reason. Chicago: The University of Chicago Press.

Maslova, Valentina A. 2001. Lingvokulturologija. Moskva: Akademija.

Nebeská, Iva. 2005. Metafora a metaforičnost. In: Irena Vaňková, Iva Nebeská, Lucie Saicová Římalová and Jasňa, Šlédrová (eds.) Co na srdci, to na jazyku: kapitoly z kognitivní lingvistiky. 92–106. Praha: Karolinum.

Rak, Maciej. 2010. Czym nie jest językowy obraz świata? In: Renata Przybylska, Józef Kąś and Kazimierz Sikora (eds.) Symbolae grammaticae in honorem Boguslai Dunaj. 485–495. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Rycheva, Ekaterina. 2022. Konceptualizace Evropské unie v českém politickém diskurzu. Nová Čeština doma ve světě 2: 38–50.

Rycheva. Ekaterina. 2023. Je česká politika nemocná, nebo zdravá? (konceptuální sféry NEMOC a ZDRAVÍ v českém politickém diskurzu). Jazykovědné aktuality 1-2: 4–21.

Vaňková, Irena. 2005. Antropocentrismus jako perspektiva jazykového obrazu světa. In: Irena Vaňková, Iva Nebeská, Lucie Saicová Římalová and Jasňa Šlédrová (eds.). Co na srdci, to na jazyku: kapitoly z kognitivní lingvistiky. 59–66.

Vaňková, Irena. 2007. Nádoba plná řeči. Člověk, řeč a přirozený svět. Praha: Univerzita Karlova, Karolinum.

Vaňková, Irena. 2016. Jazykový obraz světa. In: Petr Karlík, Marek Nekula and Jana Pleskalová (eds.) CzechEncy – Nový encyklopedický slovník češtiny. Praha: Nakladatelství Lidové noviny. https://www.czechency.org/slovnik/jazykový obraz světa. Accessed Oct 12, 2021.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2024.36.113
Data publikacji: 2024-08-09 22:16:15
Data złożenia artykułu: 2023-12-15 11:52:36


Statystyki


Widoczność abstraktów - 322
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 705

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych