Matka w duńskiej kulturze – stereotyp językowy a współczesna rzeczywistość

Аннотация

Tradycyjny obraz matki obecny w najbardziej utrwalonych formach języka duńskiego nie różni się wiele od tego spotykanego w innych językach europejskich, takich jak polski, rosyjski czy angielski. W jego świetle matka to osoba dająca dziecku bezgraniczną i bezwarunkową miłość, całodobową opiekę i w pełni poświęcona swojej roli, która z kolei przynosić ma jej największe szczęście i spełnienie. Nie brak w nim również cech stereotypowych, takich jak nadopiekuńczość i nadmierna pobłażliwość. Charakterystyczna dla duńskiej kultury i duńskiego języka jest natomiast współczesna tendencja do rewizji owego uproszczonego obrazu matki. Najgłębiej duńską mentalność przeniknęły zmiany dotyczące społecznej roli matki i już w podstawowych faktach językowych odciśnięte jest przekonanie, że matka nie musi być strażniczką domowego ogniska i żoną ojca – znacznie wyżej cenione jest równouprawnienie płci i udział kobiet w rynku pracy. We współczesnym duńskim dyskursie zrywa się natomiast z innymi stereotypowymi elementami tradycyjnego obrazu matki i jednocześnie dąży do jego zniuansowania, czyli wyraźniejszego rozdzielenia ideału od przypadku typowego. Dużo mówi się przede wszystkim o tym, jak ciężka jest rola matki i że związana jest ona nie tylko z dobrymi uczuciami, ale także strachem, niepewnością, samotnością czy nawet depresją. Samą idealizację konceptu, narzucaną kobietom od lat, wartościuje się bardzo negatywnie i postrzega jako główne źródło niesprawiedliwych oczekiwań wobec matek. Co ciekawe, ta tendencja do deidealizacji wydaje się być wspólna duńskim mediom głównego nurtu niezależnie od podziałów politycznych - można znaleźć ją zarówno w chrześcijańskim Kristeligt Dagblad, jak i w mocno lewicowej Information.