Hide
Show all
Email this article Contronyms and the Polish Case. The Categories of “the Other” and “one’s Own” in Wojciech Chlebda’s Ethnolinguistic Research
Abstract
The three parts of the article are devoted to: the opposition “us/them” (“one’s own/the Other”) in ethnolinguistic research and discourse analysis, the contronymic division of the cultural concepts Polska and Europa, and the borderland as a space where the “us/them” opposition can be rendered void.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Amossy Ruth, 2017, Kulturowe modele autoprezentacji. Wyobrażenia społeczne a stereotypizacja, [w:] Lingwistyka kulturowa i międzykulturowa. Antologia, red. Waldemar Czachur, Warszawa: Wydawnictwa UW, s. 101–128.
Arendt Hannah, 2010, Kondycja ludzka, przeł. Anna Łagodzka, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Bartmiński Jerzy, Chlebda Wojciech, 2008, Jak badać językowo-kulturowy obraz świata Słowian i ich sąsiadów?, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 20, s. 11–27.
Bartmiński Jerzy, Chlebda Wojciech, 2018, Obrazy Europy w języku polskim i w tekstach polskich dyskursów publicznych, [w:] Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, red. nacz. Jerzy Bartmiński, t. 2: Europa, red. Wojciech Chlebda, Lublin–Opole: Wydawnictwo UMCS, s. 169–214.
Bauman Zygmunt, 1996, Socjologia, przeł. Jerzy Łoziński, Poznań: Zysk i S-ka.
Chlebda Wojciech, 2002, Polak przed mentalną mapą świata, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 14, s. 9–26.
Chlebda Wojciech, 2007, Kiedy swój staje się obcym, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 19, s. 89–98.
Chlebda Wojciech, 2008, Europejskość w najnowszym polskim dyskursie politycznym, [w:] Język polski w europejskiej przestrzeni kulturowo-językowej, red. Stanisław Gajda, Opole: Wydawnictwo UO, s. 77–184.
Chlebda Wojciech, 2010, W stronę językowego obrazu Europy. Analiza słownikowo-tekstowa, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 22, s. 85–104.
Chlebda Wojciech, 2015a, Pogranicza i pograniczność w polskich perspektywach oglądu, [w:] Pograniczność i pogranicza w perspektywie nauk społecznych i humanistycznych, red. Wojciech Chlebda, Ivana Dobrotová, Opole: Wydawnictwo UO, s. 43–77.
Chlebda Wojciech, 2015b, Pogranicze w kręgu pojęć związanych z pamięcią zbiorową, [w:] Pogranicze wschodnie i zachodnie, red. Małgorzata Czabańska-Rosada, Ewa Golachowska, Ewa Serafin, Katarzyna Taborska, Anna Zielińska, Warszawa–Gorzów Wielkopolski: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy IS PAN, s. 13–24.
Chlebda Wojciech, 2015c, W pryzmatach pogranicza, [w:] Pograniczność i pogranicza w perspektywie nauk społecznych i humanistycznych, red. Wojciech Chlebda, Ivana Dobrotová, Opole: Wydawnictwo UO, 2015, s. 7–15.
Chlebda Wojciech, 2017a, Czy polskość jest (słownikowo) definiowalna?, „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa”, 49, s. 1–12 [https://doi.org./10/11649/sn.1159].
Chlebda Wojciech, 2017b, Jak (w Polsce) zostać innym?, [w:] Obcy/inny. Analiza przypadków, red. Małgorzata Karwatowska, Robert Litwiński, Adam Siwiec, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 13–25.
Chlebda Wojciech, 2018a, Europa w trzynastu obrazach, [w:] Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, red. nacz. Jerzy Bartmiński, t. 2: Europa, red. Wojciech Chlebda, Lublin–Opole: Wydawnictwo UMCS, s. 15–60.
Chlebda Wojciech, 2018b, Rozumienie obcego i innego w perspektywie wybranych dyscyplin naukowych, [w:] Obcy/Inny. Propozycje aplikacji pojęciowych, red. Małgorzata Karwatowska, Robert Litwiński, Adam Siwiec, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 29–35.
Czachur Waldemar, Wójcicka Marta, 2023, Pamięcioznawstwo lingwistyczne w ujęciu Wojciecha Chlebdy, „LingVaria” nr 2, s. 19–44. DOI: 10.12797/LV.18.2023.36.02.
Chrobak Karol, 2021, Dwa pojęcia obcego w myśli socjologicznej, „Studia Socjologiczne” 2 (241), s. 45–69. DOI: 10.24425/sts.2021.137288.
Czerwiński Maciej, 2013, Rzutowanie semiotyczne, czyli językowe oswajanie obcości w kulturze. Szkic lingwistyczno-antropologiczny, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 25, s. 251–265.
Ferenc Tomasz, 2017, Obcość jako kategoria analityczna w badaniach nad polską emigracją artystyczną, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, s. 101–121. DOI: 10.35757/KiS.2017.61.1.5.
Foucault Michael, 1977, Archeologia wiedzy, przeł. Andrzej Siemek, słowem wstępnym opatrzył Jerzy Topolski, Warszawa.
Glinkowski Witold P., 2019, Bliźni, obcy, inny – w perspektywie dialogicznej, „Etyka” 58 (1), s. 198–210. DOI: 10.14394/etyka.1265.
Golka Marian, 2013, Socjologia kultury, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Grodziński Eugeniusz, 1989, Wieloznaczność a antonimia wewnętrzna (enantiosemia), „Poradnik Językowy” 6, s. 345–355.
Grzybowski Przemysław, 2017, Od spotkania do dialogu z Innym i Obcym, w obliczu cierpienia, choroby i śmierci, [w:] Wspólne obszary tanatopedagogiki i pedagogiki międzykulturowej. Chorzy, cierpiący i umierający, jako Inni i Obcy, red. Przemysław Grzybowski, Karolina Kramkowska, Magdalena Pluta Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, s. 34–53.
Kapuścinski Ryszard, 2006, Ten Inny. Wykłady wiedenskie II, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Lipski Jan Józef, 1981, Dwie Ojczyzny, dwa patriotyzmy. Uwagi o megalomanii narodowej i ksenofobii Polaków, Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza.
Łozowski Przemysław, 2018, Obcy, czyli Swój w oszukiwaniu tożsamości w przestrzeni, [w:] Obcy. Inny. Propozycje aplikacji pojęciowych, red. Małgorzata Karwatowska, Robert Litwiński, Adam Siwiec, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 115–126.
Marczewska Marzena, 2018, Siła Obcego – sposoby kreowania wroga w polskim dyskursie publicznym, [w:] Obcy. Inny. Propozycje aplikacji pojęciowych, red. Małgorzata Karwatowska, Robert Litwiński, Adam Siwiec, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 215–234.
Niewiara Aleksandra, 2019, Imagologia. Pamięć zbiorowa, umysł i kultura, Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Nowak Paweł, 2002, Swoi i Obcy w językowym obrazie świata. Język publicystyki polskiej z pierwszej połowy lat pięćdziesiątych, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Pajdzińska Anna, 2023, Językoznawstwo jako nauka o człowieku. Szkic do portretu Profesora Wojciecha Chlebdy, „Rocznik Slawistyczny”, t. LXXII, s. 31–40. DOI: 10.24425/rslaw.2023.147253.
Piekot Tomasz, 2016, Mediacje semiotyczne. Słowo i obraz na usługach ideologii, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Sedno”.
Prawda Marek, 2021, Polacy i Niemcy w nowym imaginarium, „Dialog” 135, s. 35–37.
Reisigl Martin, 2010, Dyskryminacja w dyskursach, „tekst i dyskurs – text und diskurs” 3, s. 27–61.
Rejter Artur, 2018, Oswajanie Innego. Byty nie-ludzkie w dyskursie poshumanizmu – problemy nominacji, [w:] Obcy. Inny. Propozycje aplikacji pojęciowych, red. Małgorzata Karwatowska, Robert Litwiński, Adam Siwiec, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 103–114.
Skowronek Katarzyna, 2018, Kategoria Obcego w oficjalnym dyskursie Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce, [w:] Obcy. Inny. Propozycje aplikacji pojęciowych, red. Małgorzata Karwatowska, Robert Litwiński, Adam Siwiec, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 235–258.
Środa Magdalena, 2020, Obcy, inny, wykluczony, Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria.
Stichweh, Rudolf, 1997, The Stranger – On the Sociology of Indifference, “Thesis Eleven”, nr 5, s. 1–16.
Topolińska Zuzanna, 2014, Co łączy obcego z obecnym?, „Linguistica Copernicana” 11, s. 29–34.
Wójcicka Marta, 2017, Kiedy obcy staje się swoim? O roli obcego w kreowaniu tożsamości, [w:] Tradycja dla współczesności, t. 11: Tożsamości w procesach społeczno-kulturowych, red. Małgorzata Dziekanowska, Marta Wójcicka, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 89–98.
Wójcicka Marta, 2018, Społeczno-kulturowe funkcje Obcego/Innego, [w:] Obcy/Inny. Propozycje aplikacji pojęciowych, red. Małgorzata Karwatowska, Robert Litwiński, Adam Siwiec, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 127–138.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2024.36.23
Date of publication: 2024-08-09 22:16:05
Date of submission: 2024-01-08 13:30:48
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2024 Marta Wójcicka, Waldemar Czachur
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.