O niektórych konsekwencjach zwrotu afektywnego w badaniach kulturowych

Barbara Myrdzik

Streszczenie w języku polskim


Tekst jest poświęcony zwrotowi afektywnemu w badaniach kulturowych. Autorka referuje w nim jedno z wielu ujęć afektu (B. Massumiego) i sygnalizuje jego konsekwencje w następujących zagadnieniach: sposobie formowania się podmiotu, teoriach dotyczących ciała i ucieleśnienia, teoriach politycznych i krytycznych, queerowych, refleksji o melancholii i traumie, afekcie i pamięci. Na zainteresowanie zwrotem afektywnym wpływ miało rozczarowanie dotychczasowymi metodologiami badawczymi inspirowanymi zwrotem językowym w sposobach lektury, analizach dzieła sztuki, epistemologii, polityki itd. W zakończeniu artykułu autorka zwraca uwagę zarówno na pozytywne rezultaty nowej metodologii, jak i na możliwe zagrożenia.


Słowa kluczowe


afekt; zwrot afektywny; B. Massumi; autonomia afektu; M. Bal; E. van Alphen; G. Deleuze; F. Guattari; badania interdyscyplinarne

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Afekt, trauma i rozumienie: sztuka ponad granicami wyobraźni – Ernest van Alphen w rozmowie z Romą Sendyką i Katarzyna Bojarską, „Teksty Drugie” 2012, nr 4.

Alphen E. van, Affective Operations of Art and Literature, “RES” 2008, no. 53/54.

Alphen E. van, Zabawa w Holokaust, „Literatura na Świecie” 2004, nr 1–2.

Bal M., A gdyby tak? Język afektu, „Teksty Drugie” 2007, nr 1–2.

Bal M., Śmiertelna zgroza, „Teksty Drugie” 2008, nr 6.

Bal M., Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych. Krótki przewodnik, Warszawa 2012.

Bieńczyk M., Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty, Warszawa 2014.

Bojarska K., Obóz-muzeum. Afektywna przestrzeń przekazu doświadczenia traumatycznego (i sztuka), [w:] Pamięć w krajobrazie traumatycznym. Ekspresja i reprezentacja we współczesnym wystawiennictwie, red. M. Fabiszak, M. Owsiński, Kraków 2014.

Bojarska K., Poczuć myślenie: afektywne procedury historii i krytyki dziś, „Teksty Drugie” 2013, nr 6.

Burzyńska A., Afekt – podejrzany i pożądany, [w:] Kultura afektu – afekty w kulturze. Humanistyka po zwrocie afektywnym, red. R. Nycz, A. Łebkowska, A. Dauksza, Warszawa 2015.

Burzyńska A., Ciało w bibliotece, [w:] eadem, Anty-teoria literatury, Kraków 2006.

Butler J., Od „wnętrza” do performatywów płci, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2006, nr 13.

Deleuze G., Negocjacje 1972–1990, Wrocław 2007.

Deleuze G., Proust i znaki, Gdańsk 2000.

Deleuze G., Guattari F., Percept, afekt i pojęcie, Gdańsk 2000.

Dziadek A., Projekt krytyki somatycznej, Warszawa 2014.

Freud Z., Psychologia nieświadomości, Warszawa 2007.

Jay M., Kryzys tradycyjnej władzy wzroku. Od impresjonistów do Bergsona, [w:] Odkrywanie modernizmu, red. R. Nycz, Kraków 2004.

Kosofsky Sedgwick E., Czytanie paranoiczne, czytanie reparacyjne, albo: masz paranoję i pewnie myślisz, że ten tekst jest o tobie, http://pismowidok.org/index.php/one/article/view/184/299 [dostęp: 01.07.2016].

Lacan J., Funkcja i pole mówienia i mowy w psychoanalizie: referat wygłoszony na kongresie rzymskim 26–27 września 1953 w Instituto di Psicologia della Universita di Roma, Warszawa–Kraków 1996.

Lacan J., Pozycja nieświadomego, „Psychoanaliza” 2010, nr 3.

Lacan J., Stadium zwierciadła jako czynnik kształtujący funkcję Ja w świetle doświadczenia psychoanalitycznego, „Psychoterapia” 1987, nr 4.

Łebkowska A., Zdarzenie – afekt – twórczość, [w:] Kultura afektu – afekty w kulturze. Humanistyka po zwrocie afektywnym, red. R. Nycz, A. Łebkowska, A. Dauksza, Warszawa 2015.

Markowski M.P., Nowoczesność: ciało niedoświadczone, [w:] Nowoczesność jako doświadczenie, red. R. Nycz, A. Zeidler-Janiszewska, Kraków 2006.

Massumi B., Autonomia afektu, „Teksty Drugie” 2013, nr 6.

Mianowski J., Afekt w operach Mozarta i Rossiniego, Poznań 2004.

Nader L., Afektywna historia sztuki, „Teksty Drugie” 2014, nr 1.

Nasiłowska A., Zamiast zakończenia. Tematy modne, [w:] Tematy modne w humanistyce. Studia interdyscyplinarne, red. Ł. Grajewski, J. Osiński, A. Szwagrzyk, P. Tański, Toruń 2015.

Nycz R., Afekty w (post)humanistyce, [w:] Pamięć i afekty, red. Z. Budrewicz, R. Sendyka, R. Nycz, Warszawa 2014.

Nycz R., Humanistyka wczoraj i dziś. Wstęp, [w:] Kultura afektu – afekty w kulturze. Humanistyka po zwrocie afektywnym, red. R. Nycz, A. Łebkowska, A. Dauksza, Warszawa 2015.

Przybylski R., Romantyzm jako przepaść klasyka, [w:] idem, Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa 1983.

Rosińska M., Schizofreniczność artefaktu, „Kultura Współczesna” 2012, nr 3.

Shusterman R., Myślenie poprzez ciało. Rozwinięcie nauk humanistycznych − uzasadnienie dla somaestetyki, „Journal of Aesthetic Education” 2006, nr 1.

Shusterman R., O sztuce i życiu. Od poetyki hip-hopu do filozofii somatycznej, Wrocław 2007.

Skorupa E., Twarze – emocje – charaktery. Literacka przygoda z wiedzą o wyglądzie człowieka, Kraków 2013.

Sontag S., Notatki o kampie, „Literatura na Świecie” 1979, nr 9.

Spinoza B., Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona, Kraków 1954.

Sylvester D., Rozmowy z Francisem Baconem. Brutalność faktu, Poznań 1997.

Zarycki T., Peryferie. Nowe ujęcia zależności centrowo-peryferyjnych, Warszawa 2009.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2017.2.115
Data publikacji: 2018-01-24 20:29:28
Data złożenia artykułu: 2017-04-26 14:34:31


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1693
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2018 Barbara Myrdzik

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.