Koncepcja „przeczarowania” świata jako sposób na dekonstrukcję obrazu wspólnoty. Wokół wystawy Małgorzaty Mirgi-Tas

Streszczenie w języku polskim

W artykule opisano Pawilon Polski na Biennale w Wenecji (2022), na którym za pośrednictwem prac Małgorzaty Mirgi-Tas dokonało się tytułowe „przeczarowanie” historii Romów. Reprezentująca Polskę artystka przedstawiła na wystawie alternatywną historię Romów albo – używając określenia Arielli A. Azoulay – „potencjalną”. Autorka artykułu bada, w jaki sposób Mirga-Tas realizuje ideę wspólnotowości, pozostawiając jednocześnie przestrzeń dla autonomii jednostki. Artystka, nie dysponując romskimi przedstawieniami, stworzyła własną fantazję obrazową, odrzucającą historyczne świadectwa; fantazję ujmowaną w tekście jako próbę o charakterze tożsamościowym i zarazem kreację kolektywnego autoportretu. W drugiej części artykułu autorka bada, czy koncepcję „przeczarowania” można zastosować w dydaktyce języka polskiego oraz poddaje refleksji pytanie, jak emancypacyjnie podejść do kultury romskiej w szkole, by przepracować jednowymiarowy obraz Romów opisywanych jako Inny Europy. Istota przeczarowania polega bowiem na naprawianiu tego, co zostało zniszczone przez przemoc czy uprzedzenie.