Przestrzenie obojętności. Literatura i edukacja przeciw pogardzie

Anna Janus-Sitarz

Streszczenie w języku polskim


W artykule opisano ważne aspekty życia, które są pomijane w edukacji polonistycznej: starość, niepełnosprawność intelektualną, ubóstwo, aktywizm proekologiczny. Każdy z tych aspektów staje się powodem wykluczenia, pretekstem do okazywania pogardy. Przeciwko przejawom marginalizowania tych zjawisk występuje literatura dla dzieci i młodzieży. Autorka snuje refleksje nad potencjałem utworów literackich oraz obowiązkami edukacji polonistycznej w tworzeniu społeczeństwa inkluzyjnego i szkoły inkluzyjnej, wspierającej każdego ucznia oraz uczącej dialogu i rozwiązywania problemów.


Słowa kluczowe


edukacja polonistyczna; starość; niepełnosprawność intelektualna; pogarda; szkoła inkluzyjna

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Adamczyk, P. (2019). Współczesność jako czynnik wysokiego ryzyka. Zdrowie psychiczne w kulturze sukcesu. W: J. Nowakowska-Grunt (red.), Międzynarodowe uwarunkowania współczesnych rozwiązań społeczno-ekonomicznych (s. 24–35). Katowice: Wydawnictwo Naukowe Sophia.

Atroszko, B., Atroszko, P. (2020). Presja edukacyjna a rozwój uzależnienia od uczenia się, uzależnienia od pracy oraz innych zaburzeń psychicznych. Ars Educandi, (17), 11–39.

Bińczyk, E. (2018). Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Brombley, M. (2022). What Is Slow Teaching? Depth over Breadth in the Classroom. Pobrane z: https://www.sec-ed.co.uk/best-practice/what-is-slow-teaching-depth-over-breadth-in-the-classroom-pedagogy-lessons-schools-teachers

Desperak, I. (2016). Czy polska szkoła reprodukuje nierówności społeczne? Pobrane z: http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/edukacja/20160901/czy-polska-szkola-reprodukuje-nierownosci-spoleczne

Fidowicz, A. (2020). Niepełnosprawność w polskiej literaturze XX i XXI wieku dla dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Handzel, A. (2021). Empatia. Język serca w szkole? W: A. Gis, K. Koc, M. Kwiatkowska-Ratajczak, M. Wobalis (red.), Lekcja POLSKI(ego). Praktyki edukacyjne wobec niepokojów XXI wieku. T. 1: Narracje tożsamościowe w edukacji polonistycznej (s. 485–498). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Harari, Y.N. (2018). 21 lekcji na XXI wiek. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Helak, M. (2022). Europa przeciw katastrofie klimatycznej. Ranking najbardziej zielonych państw Unii Europejskiej. Pobrane z: https://schuman.pl/wp-content/uploads/2022/11/Europa-przeciw-katastrofie_raport-Fundacji-Schumana_2022.pdf

Janus-Sitarz, A. (2018). Kolejna odsłona wykluczenia. Edukacja i literatura wobec zjawiska biedy. W: K. Jędrych, D. Krzyżyk, M. Ochwat, M. Wójcik-Dudek (red.), Przestrzenie spotkania. Tom dedykowany Profesor Ewie Jaskółowej (s. 175–183). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Janus-Sitarz, A. (2022). Nie bądź bierny. Literackie poprawianie świata w książkach Marcina Szczygielskiego, Anny Piwkowskiej i Katarzyny Ryrych. W: A. Janus-Sitarz (red.), Prawa moralne w literaturze dla dzieci i młodzieży (s. 153–162). Kraków: Universitas.

Janus-Sitarz, A. (red.). (2021). Personalizacja w akademickiej i szkolnej dydaktyce polonistycznej. Kraków: Universitas.

Jędrzejewska-Wróbel, R. (2021). Stan splątania. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Karwatowska, M. (2020). O potrzebie zachowań etycznych we współczesnej edukacji. Annales UMCS sectio N – Educatio Nova, 5, 69–81.

Kielak, E. (2022). GUS: Toaleta w mieszkaniu to nie codzienność. Aż 800 tys. Polaków nie ma do niej dostępu. Pobrane z: https://tiny.pl/wb641

Konwicki, T. (2010). Kalendarz i klepsydra. Kompleks polski. Warszawa: Agora.

Korwin-Piotrowska, D. (2020). Eutoryka. Rzecz o dobrej (roz)mowie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Krawczyk, S. (2019). Oziewicz: Opowieści na nowe czasy. Pobrane z: https://magazynkontakt.pl/oziewicz-opowiesci-na-nowe-czasy

Nussbaum, M.C. (2008). W trosce o człowieczeństwo. Klasyczna obrona reformy kształcenia ogólnego. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.

Onichimowska, A. (2015). Dziesięć stron świata. Łódź: Wydawnictwo Literatura.

Pilch, J. (2019). Trzeci dziennik. 7 maja 2017 – 15 lipca 2018. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Pobłocki, K. (2021). Chamstwo. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.

Ryrych, K. (2015). Król. Łódź: Wydawnictwo Literatura.

Serkowska, H. (2015). Jakiej wiedzy o chorobie Alzheimera dostarcza literatura piękna? W: M. Ganczar, P. Wilczek (red.), Literatura piękna i medycyna (s. 291–313). Kraków: Homo Homini.

Sieniewicz, M. (2007). Rebelia. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.

Suchecka, J. (2020). Young power. 30 historii o tym, jak młodzi zmieniają świat. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Szczygielski, M. (2015). Czarny młyn. Warszawa: Instytut Wydawniczy Latarnik im. Zygmunta Kałużyńskiego.

Thom, J. (2018). Slow Teaching: On Finding Calm, Clarity and Impact in the Classroom. London: John Catt Educational.

Tischner, J. (2005). Myślenie według wartości. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Tokarczuk, O. (2008). Bieguni. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Tokarczuk, O. (2020). Czuły narrator. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Webb, J. (2017). Health, Sickness and Literature for Children. W: C. Beauvais, M. Nikolajeva (Eds.), The Edinburgh Companion to Children’s Literature (s. 281–288). Edinburgh: Edinburgh University Press.

Witkowska, H. (2022). Zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży. Raport za lata 2012–2021. Pobrane z: https://backend.zwjr.pl/media/attachments/Raport_za_lata_2012-2021_zachowania_samobojcze_mlodziezy_2_JVEHSu1.pdf

Wójcik, S. (2017). Ubóstwo dzieci. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 16(1), 10–31.

Wróblewski, M. (2019). Doświadczanie dzieciństwa. Studium z antropologii literatury. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Zabawa, K. (2022). Wybory moralne trzech pokoleń w „Stanie splątania” Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel. W: A. Janus-Sitarz (red.), Prawa moralne w literaturze dla dzieci i młodzieży (s. 87–106). Kraków: Universitas.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2023.8.329-342
Data publikacji: 2023-11-01 15:56:58
Data złożenia artykułu: 2022-11-23 18:08:35


Statystyki


Widoczność abstraktów - 608
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.