Wyślij tekst przez e-mail Procedury morfosyntaktyczne tworzenia leksykonu kolorów w języku niemieckim. Badanie wybranych podstawowych słów i niuansów kolorystycznych na podstawie danych
Streszczenie w języku polskim
Nazywanie kolorów zależy m.in. od czynników fizjologicznych, fizycznych lub kulturowych, które wpływają na zdolność ludzi do ich postrzegania i nazywania. Biorąc to pod uwagę, interesujące jest zbadanie strategii morfosyntaktycznych stosowanych do budowania niemieckiego leksykonu kolorów podstawowych terminów kolorystycznych i ich niuansów. Cztery podstawowe terminy dotyczące kolorów (żółty, czerwony, zielony i szary) oraz ich niuanse zostały wybrane z systemu barw Munsella i zbadane za pomocą kwestionariusza internetowego. W ankiecie wzięło udział 101 niemieckich uczestników. Do oznaczania słów w podstawowych kolorach informatorzy preferowali proste przymiotniki (rot ‘czerwony’) lub strategie kompozycyjne (mausgrau ‘szarość myszy’). Rzadko natomiast używano strategii derywacyjnych (grünlich ‘zielonkawy’), fraz rzeczownikowych (zartes Helltürkis ‘delikatny jasny turkus’) i fraz przymiotnikowych (dunkles rotbraun ‘ciemnoczerwono-brązowy’). Zamiast afiksów (-lich) preferowane są struktury wyrażające określoną właściwość koloru (dunkelgrün ‘ciemnozielony’) lub porównanie (sonnengelb ‘słoneczna żółć’) w celu oznaczenia odcieni kolorów. Jakościowo spektrum niemieckich struktur morfosyntaktycznych do nazywania kolorów wydaje się dość szerokie, ale ilościowo tylko kilka z nich jest faktycznie wybieranych i używanych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (Deutsch)Bibliografia
Altmann, H. (1999). Zur Semantik der Farbadjektiva im Deutschen. In: W. Schindler, J. Untermann (Hrsg.), Grippe, Kamm und Eulenspiegen. Festschrift für Elmar Seebold zum 65. Geburtstag (S. 1–23). Berlin–New York: De Gruyter.
Berlin, B., Kay, P. (1969). Basic Color Terms: Their Universality and Evolution. Berkeley–Los Angeles: University of California Press.
Buividaytė, D., Šapalienė, J. (2009). Farbenbezeichnung nach dem Aspekt der Wortbildung in der Dichtung von Theodor Storm. Jaunųjų mokslininkų darbai, vol. 2, 12–20.
Crestani, V. (2020). Phraseological Units with Color Words: Examples in the Language of Architecture. In: P. Cotta Ramusino, F. Mollica (Eds.), Contrastive Phraseology: Language and Culture in Comparison (S. 283–296). Newcastle Upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
Dudenredaktion. (2009). Duden. Die Grammatik. Mannheim: Dudenverlag.
Dudenredaktion. (2015). Duden. Deutsches Universalwörterbuch. Mannheim: Dudenverlag.
Fleischer, W., Barz, I. (2012). Wortbildung der deutschen Gegenwartssprache. Berlin–New York: De Gruyter, DOI: https://doi.org/10.1515/9783110256659.
Földes, C. (1991). Farbbezeichnungen als phraseologische Strukturkomponenten im Deutschen, Russischen und Ungarischen. In: C. Palm (Hrsg.), Europhras 90 (S. 77–89). Uppsala: Acta Universalis Uppsaliensis.
Grossmann, M. (1988). Colori e lessico. Studi sulla struttura semantica degli aggettivi in catalano, castigliano, italiano, romeno, latino e ungherese. Tübingen: Gunter Narr Verlag.
Grossmann, M., D’Achille, P. (2016). Italian Colour Terms in the BLUE Area: Synchrony and Diachrony. In: J. Silvestre, E. Cardeira, A. Villalva (Eds.), Colour and Colour Naming: Crosslinguistic Approaches (S. 21–50). Lisbon–Aveiro: Centro de Línguistica da Universidade de Lisboa, Universidade de Aveiro.
Heller, E. (1989). Wie Farben wirken. Farbenpsychologie, Farbsymbolik, kreative Farbgestaltung. Reinbeck bei Hamburg: Rowohlt Taschenbuch.
Jones, W. (2013). German Colour Terms: A Study in Their Historical Evolution from Earliest Times to the Present. Amsterdam: John Benjamins Publishing, DOI: https://doi.org/10.1075/sihols.119.
Katelhön, P., Muco, A. (2019). Analisi contrastivo-traduttiva del fraseologismo „dar luz verde” in un episodio della serie TV „la casa di carta”. In: A. Bottoli, V. Marchiafava (eds.), Colori e colorimetria. Contributi multidisciplinari (S. 173–181). Milano: Gruppo del colore.
Kaufmann, C. (2006). Zur Semantik der Farbadjektive rosa, pink und rot: Eine korpusbasierte Vergleichsuntersuchung anhand der Farbträgerskonzepts. PhD Dissertation, LMU München. Abgerufen von: https://edoc.ub.uni-muenchen.de/6326/1/Kaufmann_Caroline.pdf [Stand: 2.12.2021].
Küppers, H. (1977). Farbe. Ursprung, Systematik, Anwendung. München: Callway.
Lehmann, B. (1998). ROT ist nicht “rot” ist nicht [rot]. Eine Bilanz und neue Interpretation der linguistischen Relativitätstheorie. Tübingen: Gunter Narr Verlag.
Leonardi, S. (2000). Il colore blu nel tedesco medievale. Ata blâo, atm. Blâ. Annali. Sezione Germanica, vol. 1, no. 10, 47–89.
Malloggi, P. (2020). Kulturbedingte Symbolkraft von Farben am Beispiel von Gelb. Annales Universitatis Marie Curie-Sklodowska, Sectio N – Educatio Nova, nr 5, 473–486, DOI: https://doi.org/10.17951/en.2020.5.473-486.
Muco, A. (2020). Gesichtsfarben und Phraseologismen. Kontrastive Analyse im Albanischen und Deutschen. In: P. Cotta Ramusino, F. Mollica (Eds.), Contrastive Phraseology: Language and Culture in Comparison (S. 89–98). Newcastle Upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
Oksaar, E. (1961). Über die Farbenbezeichnung im Deutschen der Gegenwart. Muttersprache, vol. 71, 207–219.
Pfeifer, W. (Hrsg.). (1995). Etymologisches Wörterbuch des Deutschen. München: DTV.
Puhalla, M. (2008). Perceiving Hierarchy through Intrinsic Color Structure. Visual Communication, vol. 7, no. 2, 199–228, DOI: https://doi.org/10.1177/1470357208088759.
Rainer, F. (2017). On the Origin of Italian Adjectival Colour Compounds of the Type Grigioverde ‘Grey-Green’. In: R. D’Alessandro, G. Iannàccaro, D. Passino, A. Thornton (eds.), Di tutti i colori. Studi linguistici in onore di Maria Grossmann (S. 247–256). Utrecht: Utrecht University Repository. Abgerufen von: http://docs.wixstatic.com/ugd/7ae1d7_b4313ceee7bf490a874a054319cec133.pdf [Stand: 2.12.2021].
Stoheva-Holm, D. (1996). Farbbezeichnungen in deutschen Modetexten: Eine morphologisch-semantische Untersuchung. Uppsala: Acta Universalis Uppsaliensis.
Wanzeck, C. (2003). Zur Etymologie lexikalisierter Farbwortverbindungen: Untersuchungen anhand der Farben rot, gelb, grün, blau. Amsterdam: Rodopi, DOI: https://doi.org/10.1163/9789004488083.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2022.7.229-245
Data publikacji: 2022-12-28 15:44:09
Data złożenia artykułu: 2021-12-06 19:14:30
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2022 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.