Egzystencjalne spojrzenie na „Opowiadania Muminków”. Filozoficzny komentarz do „Muminków. Droga do dojrzałości” Olgi Tokarczuk

Ewelina Zygan

Streszczenie w języku polskim


Artykuł stanowi filozoficzny komentarz do programu terapeutycznego Muminki. Droga do dojrzałości Olgi Tokarczuk. Jego głównym celem jest ukazanie egzystencjalnego zaplecza Opowiadań Muminków, a tym samym wyjście poza zaproponowaną przez noblistkę interpretację w perspektywie psychologii głębi. Autorka artykułu akcentuje zajęcie odmiennej postawy wobec odczytania Muminków przez Tokarczuk, które jest redukcjonistyczne i deterministyczne. Tymczasem interpretacja egzystencjalna pozwala podjąć krytyczną dyskusję nad założeniami przyjętymi w odczytaniu psychologiczno-rozwojowym noblistki.


Słowa kluczowe


egzystencjalizm; filozofia; psychologia; Muminki; determinizm; osobowość; edukacja

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Augustyn. (2001). Dialogi filozoficzne. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Błażejewski, M. (1995). Źle się dzieje w Dolinie Muminków. W: Świat Muminków. Materiały z sesji literackiej. Gdańsk 26–27 maja 1994 r. (s. 111–119). Gdańsk: Nadbałtyckie Centrum Kultury.

Buber, M. (1992). Ja i ty. Wybór pism filozoficznych. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.

Camus, A. (1991). Dwa eseje. Mit Syzyfa, Artysta i jego epoka. Warszawa: Wydawnictwo Krąg.

Czapliński, P. (2005). Powrót centrali? Literatura w nowej rzeczywistości. W: G. Matuszek (red.), Literatura wobec nowej rzeczywistości (s. 61–72). Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.

Dymel-Trzebiatowska, H. (2019). Filozoficzne i translatoryczne wędrówki po Dolinie Muminków. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Gehlen, A. (2001). Obraz człowieka. W: W kręgu antropologii i psychologii społecznej (s. 75–90). Warszawa: Czytelnik.

Heidegger, M. (2010). Bycie i czas. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Hoły-Łuczaj, M. (2011). Pojęcie „bycia ku śmierci” a ewolucja koncepcji nicości w filozofii Martina Heideggera. Studia Philosophica Wratislaviensia, vol. 6, no. 4, 123–136.

Jacobi, J. (1993). Psychologia C.G. Junga. Warszawa: Wydawnictwo Wodnika.

Jansson, T. (1978). Bezpieczeństwo i strach w książkach dla dzieci. Literatura na Świecie, nr 6(89), 6–9.

Jansson, T. (1997). Opowiadania z Doliny Muminków. W: Muminki. Księga pierwsza (s. 135–251). Warszawa: Nasza Księgarnia.

Jansson, T. (1998). Zima w Dolinie Muminków. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Jansson, T. (2018). W Dolinie Muminków. W: Muminki. Księga pierwsza (s. 161–271). Warszawa: Nasza Księgarnia.

Jantos, M. (1990). Ontologia „Pomiędzy” – istnienie „świata-Ty” w filozofii Martina Bubera. Sztuka i Filozofia, nr 2, 163–180.

Jaspers, K. (2020). Rozjaśnianie egzystencji. T. 2. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Kamieńska, A. (1971). Traktat o historii Muminków. Twórczość, nr 3, 84–90.

Korczak, A. (2016). Zgoda na siebie. Przełamywanie imperatywu socjalizacji w cyklu o Muminkach autorstwa Tove Jansson. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.

Koziołek, R. (2019). Humanista sygnalista. W: Wiele tytułów (s. 7–30). Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.

Leszczyński, G. (1995). Niezgoda na świat. Muminki na tle literackich nurtów XX wieku. W: Świat Muminków. Materiały z sesji literackiej. Gdańsk 26–27 maja 1994 r. (s. 85–91). Gdańsk: Nadbałtyckie Centrum Kultury.

Marcel, G. (1984). Homo viator. Wstęp do metafizyki nadziei. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.

Plessner, H. (1988). Pytanie o conditio humana. Warszawa: PIW.

Rasfeld, M., Breidenbach, S. (2015). Budząca się szkoła. Słupsk: Wydawnictwo Dobra Literatura.

Sartre, J.P. (1965). Intencjonalność jako kategoria egzystencjalna. W: L. Kołakowski, K. Pomian (red.), Filozofia egzystencjalna (s. 301–320). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Sartre, J.P. (1998). Egzystencjalizm jest humanizmem. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza.

Sartre, J.P. (2007). Byt i nicość. Zarys ontologii fenomenologicznej. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa.

Stanowski, A. (1958). Egzystencjalizm. Znak, nr 48, 684–699.

Sztompka, P. (2012). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Szwed, R. (2003). Tożsamość a obcość kulturowa. Studium empiryczne na temat związków pomiędzy tożsamością społeczno-kulturalną a stosunkiem do obcych. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Tokarczuk, O. (1994). Muminki. Droga do dojrzałości. Wałbrzych: Wydawnictwo Wojewódzkiego Ośrodka Metodycznego w Wałbrzychu.

Tokarczuk, O. (2020). Czuły narrator. W: Czuły narrator (s. 26–289). Kraków: Wydawnictwo Znak.

Westin, B. (2012). Tove Jansson. Mama Muminków. Warszawa: Marginesy.

Wójcik-Dudek, M. (2021). Filifionka, czyli ukochać swój los. W: Po lekcjach (s. 29–36). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Zajączkowska, U. (2019). Patyki, badyle. Warszawa: Wydawnictwo Marginesy.

Zielińska, E. (2021). Mówcie prawdę. Z Magdaleną Budziszewską rozmawiała Edyta Zielińska. Kraków: Wydawnictwo Znak.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2022.7.347-366
Data publikacji: 2022-12-28 15:44:21
Data złożenia artykułu: 2021-11-01 11:07:05


Statystyki


Widoczność abstraktów - 945
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.