Ukryj
Pokaż wszystkie
Kierunki rozwoju obszarów wiejskich w Ukrainie i w Polsce
Streszczenie w języku polskim
Celem artykułu jest porównanie specyfiki funkcjonowania obszarów wiejskich Ukrainy i Polski. W pracy postawiono pytania badawcze dotyczące: cech obszarów wiejskich w Polsce i w Ukrainie; zmian, które nastąpiły na obszarach wiejskich w obu krajach; tego, w jakim zakresie proces transformacji obszarów wiejskich w Polsce może być przykładem dla Ukrainy. Podstawą opracowania jest analiza danych statystycznych z lat 2011–2020 oraz przegląd literatury naukowej i dokumentów strategicznych. W badaniach wykorzystano następujące metody badawcze: analizę porównawczą, metodę monograficzną, studium przypadku (charakterystyka kierunków rozwoju w regionach lubelskim i tarnopolskim) i metodę abstrakcyjno-logiczną. Przedstawiono interpretację pojęcia obszarów wiejskich, biorąc pod uwagę ich status oraz główne problemy i tendencje ich rozwoju. Dokonano analizy czynników, które wpłynęły na obecny stan rozwoju rolnictwa na obszarach wiejskich w obu krajach: reform administracyjno-terytorialnych oraz wpływu procesów decentralizacji na funkcjonowanie obszarów wiejskich. Jednocześnie określono główne problemy występujące na obszarach wiejskich, w tym kwestie demograficzne, oraz przeanalizowano wskaźnik zatrudnienia ludności w ukraińskich i polskich miastach i wsiach. Wskazano także na niezbędne warunki do dalszego rozwoju obszarów wiejskich. Przykład Polski pokazuje duże znaczenie przeprowadzenia reformy administracyjno-terytorialnej w Ukrainie na najniższym poziomie podziału terytorialnego kraju, czyli lokalnym, a także gruntowne wzmocnienie roli i potencjału gospodarczego samorządu lokalnego na wsi.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
LITERATURA
Bański J. 2011. Changes in agricultural land ownership in Poland in the period of the market economy. Agricultural Economics, 57(2), 93–101. https://doi.org/10.17221/18/2010-AGRICECON
Bański J. 2012. Problematyka definicji i zasięgu przestrzennego obszarów wiejskich i stref podmiejskich. Acta Scientiarum Polonorum Administratio Locorum, 11(3), 5–15.
Bański J. 2014. Współczesne typologie obszarów wiejskich w Polsce – przegląd podejść metodologicznych. Przegląd Geograficzny, 86(4), 441–470. https://doi.org/10.7163/PrzG.2014.4.1
Bański J., Pantylej W., Janicki W., Flaga M., Wesołowska M. 2014. Współczesne przekształcenia społeczno-gospodarcze a potencjał ludnościowy wschodniej Polski. Studia Obszarów Wiejskich, 36.
Czarnecki A. 2005. Przemiany funkcji pozarolniczych na obszarach wiejskich województwa lubelskiego. Roczniki Naukowe SERiA, 6.
Czarnecki A. 2009. Rola urbanizacji w wielofunkcyjnym rozwoju obszarów wiejskich. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
Dacko I. 2013. Poprawa strategicznego planowania rozwoju osadnictwa wiejskiego w celu wzmocnienia ich bezpieczeństwa społeczno-gospodarczego. Społeczno-ekonomiczne problemy współczesnego okresu Ukrainy, 6(104), 243–257.
Główny Urząd Statystyczny (GUS). 2014. Prognoza ludności na lata 2014–2050. Warszawa.
Główny Urząd Statystyczny (GUS). 2020. Rocznik demograficzny 2019. Warszawa.
Goncharenko I. 2009. Rozwój społeczno-gospodarczy obszarów wiejskich regionu. Problemy terytorium i praktyka. Lwów: Narodowa Akademia Nauk Ukrainy.
Gudim M. 2012. Obszary rozwoju kompleksu rolno-przemysłowego Ukrainy w kontekście integracji światowej. Biuletyn DNU. Seria: Światowa gospodarka i międzynarodowe stosunki gospodarcze, 4, 38–47.
Gutorowa O. 2016. Wydajność produkcji oraz rozwój obszarów wiejskich. Tematyczne problemy gospodarki innowacyjnej, 4, 68–73.
Jarema L. 2013. Rozwój rolniczy regionu tarnopolskiego i jego wpływ na poziom życia. Biuletyn naukowy Narodowego Uniwersytetu Życia i Nauk o Środowisku Ukrainy. Seria: Ekonomia, zarządzanie agrarne, biznes, 181(1), 8–14.
Jarema L., Zamora O. 2018. Potencjał gospodarczy rolnictwa obszaru tarnopolskiego oraz możliwość jego efektywnego wykorzystania. Naukowy herold Użgorodskiego Uniwersytetu Narodowego. Seria: Międzynarodowe stosunki gospodarcze i gospodarka światowa, 17(2), 153–157.
Jezierska-Thöle A. 2018. Rozwój obszarów wiejskich Polski Północnej i Zachodniej oraz Niemiec Wschodnich. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
Kłodziński M. 1996. Wielofunkcyjny rozwój terenów wiejskich w Polsce i w krajach Unii Europejskiej. Warszawa: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego.
Knickel K., Renting H. 2000. Methodological and conceptual issues in the study of multifunctionality and rural development. Sociologia Ruralis, 40(4), 512–528. https://doi.org/10.1111/1467-9523.00164
Kołodziejczak A. 2010. Modele rolnictwa a zróżnicowanie przestrzenne sposobów gospodarowania w rolnictwie polskim. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Kołodziejczak A. 2017. Koncepcja zintegrowanego rozwoju rolnictwa i wsi a wiejskie obszary funkcjonalne. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 37, 41–49.
Kołodziejczak A. (red.). 2021. Obszary wiejskie w zintegrowanym planowaniu rozwoju. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Kostrowicki J. 1976. Obszary wiejskie jako przestrzeń wielofunkcyjna. Zagadnienia badawcze i planistyczne. Przegląd Geograficzny, 48(4), 601–611.
Lelchenko A., Vasilyeva O., Kuibida V., Tkachuk A. 2017. Samorząd lokalny w warunkach decentralizacji władzy. Kijów: Narodowa Akademia Administracji Publicznej przy Prezydencie Ukrainy.
Libanova E. (red.). 2015. Rozwój człowieka na Ukrainie. Modernizacja polityki społecznej – aspekt regionalny. Kijów: Instytut Demografii i Badań Społecznych im. M.V. Ptukha Narodowej Akademii Nauk Ukrainy.
Ministerstwo Rolnictwa. 2018. Aktualizacja Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa. Projekt diagnozy sytuacji społeczno-gospodarczej rolnictwa, rybactwa i obszarów wiejskich w Polsce. Warszawa.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. 2019. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej rolnictwa, obszarów wiejskich i rybactwa w Polsce. Dokument służący opracowaniu Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030. Warszawa.
Pavlov O. 2009. Obszary wiejskie Ukrainy. Model zarządzania funkcjonalnego. Odessa: Astroprynt.
Pondel H. 2017. Rola samorządu gminnego w stymulowaniu rozwoju obszarów wiejskich. Studia BAS, 1(49), 109–131.
Stanny M. 2014. Wieś, obszar wiejski, ludność wiejska – o problemach z ich definiowaniem. Wielowymiarowe spojrzenie. Wieś i Rolnictwo, 1(162), 123–138.
Stanny M., Rosner A., Komorowski Ł. 2018. Monitoring rozwoju obszarów wiejskich. Etap III. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
Śleszyński P. 2016. Identyfikacja i ocena wybranych zjawisk demograficznych w Polsce (ze szczególnym uwzględnieniem wsi i relacji miasto–wieś). Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego.
Wilkin J. 2008. Ewolucja paradygmatów rozwoju obszarów wiejskich. Wieś i Rolnictwo, (3), 18–28.
Wilkin J. 2011. Dotychczasowe i przewidywane tendencje rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. W: Potencjał obszarów wiejskich szansą rozwoju. Biuletyn Forum Debaty Publicznej, 6, 26–30.
Yurchishin W. (red.). 2004. Rozwój różnorodności na wsi: cechy, problemy. Kijów: Narodowe Centrum Naukowe „Instytut Gospodarki Rolnej”.
NETOGRAFIA
Decentralizacja. Pobrane z: http://decentralization.gov.ua
Departament Rozwoju Gospodarczego i Handlu Regionalnej Administracji Tarnopola. Pobrane z: http://economy-te.gov.ua
Główny Urząd Statystyczny. Pobrane z: https://stat.gov.pl
Instytut Społeczeństwa Obywatelskiego. Pobrane z: https://www.csi.org.ua
Jurgiel K. 2018. Pakt dla obszarów wiejskich 2020 (2030). Pobrane z: http://www.krir.pl/files/Pakt_dla_obszar%C3%B3w_wiejskich.pdf
Państwowa Służba Statystyki Ukrainy. Pobrane z: http://www.ukrstat.gov.ua
Urząd Statystyczny w Lublinie. Pobrane z: https://lublin.stat.gov.pl
AKTY PRAWNE
Dekret Prezydenta Ukrainy „W sprawie pilnych działań w celu przyspieszenia reformy sektora rolnego gospodarki” (Dokument 1529/99, 3.12.1999).
Kodeks Ziemski Ukrainy (Dokument 561-XII, od 1.01.2002 r., podstawa 2768-III – N 507-XIV (507-14) od 17.03.1999 r.).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/b.2022.77.0.91-110
Data publikacji: 2022-09-05 13:23:29
Data złożenia artykułu: 2022-03-26 11:17:12
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2022 Oleksandr Yermakov, Iryna Kostetksa
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.