Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Ukształtowanie typograficzne łacińsko- i polskojęzycznego segmentu ramy wydawniczej reguły zakonnej z XVII wieku
Streszczenie w języku polskim
Na przełomie XVI i XVII wieku benedyktynki z klasztoru w Chełmnie przeprowadziły reformę życia zakonnego usankcjonowaną prawnie w zmodyfikowanej wersji reguły św. Benedykta, którą po raz wtóry wydano w Lublinie w 1635 roku.
Jednym z elementów ramy wydawniczej drukowanego tekstu reguły jest łacińskojęzyczny list nuncjusza apostolskiego w Polsce do hierarchów Kościoła w Polsce oraz jego tłumaczenie na język polski. Pomimo identycznej struktury obu listów istnieją pewne różnice w ich ukształtowaniu typograficznym. Polegają one np. na użyciu do składu innego rodzaju pisma drukowanego, odmiennym rozłożeniu tekstu na karcie książki czy wyróżnianiu majuskułami lub antykwą różnych wyrazów tekstowych. Wskazane odrębności w technice typograficznej nie naruszają jednakże zasadniczo zbliżonej strukturalizacji graficznej tekstów zarówno w języku łacińskim, jak i polskim. Funkcja tej techniki ma w istocie charakter uniwersalny, gdyż na płaszczyźnie wizualnej delimituje tekst i eksponuje jego sekwencje.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Benedykt św., Reguła swiętego oyca Benedicta z łacińskiego przetłumaczona y z reformacyą porządkow… w Krolestwie Polskim teyże reformacyey y reguły s. Benedikta… klasztorow panieńskich… przez… x. Wawrzyńca Gębickiego… roku 1605 potwierdzona. Na końcu położone krotko zebrane łaski y odpusty… od… Clemensa PP. VIII darowane wiecznie, Lublin, w Drukarniey Pawła Konrada, 1635. Dostępny w internecie: http://bcdl.pl/dlibra/docmetadata?id=1003&from=&dirids=1&ver_id=&lp=1&QI= [dostęp: 30 września 2016].
Borkowska M., Panny siostry w świecie sarmackim, Warszawa 2002.
Borkowska M., Potrydencka wersja reguły św. Benedykta, [w:] Za przewodem Ewangelii. Profesja monastyczna, przygot. benedyktyni tynieccy, red. K. Janicki, Tyniec 1986, s. 249–262.
Borkowska M., Zakony żeńskie w Polsce w epoce nowożytnej, Lublin 2010.
Burzywoda U., Grafia i ortografia, [w:] Polszczyzna XVII wieku. Stan i przeobrażenia, red. D. Ostaszewska, Katowice 2002, s. 27–40.
Danielski W., Brewiarz, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 2, red. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski, Lublin 1976, szp. 1064–1071.
Derwich M., Monastycyzm benedyktyński w średniowiecznej Europie i Polsce. Wybrane problemy, Wrocław 1998.
Dobrzyńska T., Delimitacja tekstu literackiego, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1974.
Dobrzyńska T., Jak zaczyna się i kończy wypowiedź, „Pamiętnik Literacki” 1969, z. 2, s. 133–148.
Estreicher K., Bibliografia polska, cz. 3, t. 1 (12), Kraków 1891.
Górski K. i in., Zasady wydawania tekstów staropolskich. Projekt, Wrocław 1955.
Górski K., Matka Mortęska, Kraków 1971.
Hojka B., Język i pismo w kontekście powiązań interdyscyplinarnych nauki o książce, [w:] Biblioteki, informacja, książka: interdyscyplinarne badania i praktyka w XXI wieku, red. M. Kocójowa, Kraków 2010, s. 166–172 [online]. Dostępny w internecie: http://skryba.inib.uj.edu.pl/wydawnictwa/e07/n-hojka.pdf [dostęp: 30 września 2016].
Juda M., Pismo drukowane w Polsce XV–XVIII wieku, Lublin 2001.
Kronika benedyktynek chełmińskich, red. W. Szołdrski, Pelplin 1937.
Kubaszczyk J., Faktura oryginału i przekładu. O przekładzie tekstów literackich, Warszawa 2016.
Leszkowicz M., Projektowanie graficzne a proces czytania i tworzenia wizualnych znaczeń, [w:] Media – Edukacja – Kultura. W stronę edukacji medialnej, red. W. Skrzydlewski, S. Dylak, Poznań–Rzeszów 2012, s. 475–483.
Michalewski K., Komunikaty mieszane, Łódź 2009.
Ocieczek R., O różnych aspektach badań literackiej ramy wydawniczej w książkach dawnych, [w:] O literackiej ramie wydawniczej w książkach dawnych, red. R. Ocieczek, Katowice 1990, s. 7–19.
Sawa A., Graficzne eksponenty przytoczeń w „Regule swiętego oyca Benedicta” wydanej w Lublinie w 1635 roku, [w:] Młodzi o języku dawnym, red. M. Kresa, Warszawa 2015, s. 183–198.
Sawa A., Typograficzna strukturalizacja tekstu w „Regule swiętego oyca Benedicta” wydanej w Lublinie w 1635 roku, [w:] Perfectum. Badania diachroniczne w Polsce III, red. B. Bojar, Warszawa 2016, s. 203–216.
Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M.R. Mayenowa, t. 10, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1976.
Tüchle H., Bouman C.A., Historia Kościoła, t. 3: 1500–1715, przeł. J. Piesiewicz, Warszawa 1986.
Tutak K., O dedykacjach w drukach polskich XVII i XVII w. (grafia i interpunkcja), Kraków 2013.
Tygielski W., Epistolografia staropolska jako źródło do badania mechanizmów politycznych, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1988, t. XXXIII, s. 63–79.
Wenz W., Prawna wartość trydenckich reguł życia doskonałego, „Questiones Selectae. Zeszyty Naukowe” 2000 (VII), z. 10, s. 115–139.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ah.2016.7.63
Data publikacji: 2017-06-30 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2016-09-28 00:35:46
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2017 Anna Sawa
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.